Làm tình mà mãi không lên đỉnh thì có bình thường không?
“Em 18 tuổi, là nữ; bạn trai và em là lần đầu của nhau. Tụi em đã quan hệ trong khoảng một tháng nay và chưa lần nào em lên đỉnh. Thủ dâm thì em lên được chứ còn với bạn trai lại không. Chị có nghĩ như vậy là bình thường không hay có vấn đề? Hay do tụi em còn quá thiếu kinh nghiệm? Nếu vậy, em nên nói với bạn trai thế nào?”
Thật ra ngoài em, tụi chị cũng nhận được rất nhiều câu hỏi thế này mỗi ngày. Ví dụ như:
“Tôi sống chung với bạn trai được ba năm, và chỉ mới vào tháng 5 năm ngoái, chúng tôi quan hệ tình dục lần đầu. Nhưng tôi không thể nào lên đỉnh dù quan hệ bằng miệng hay qua âm đạo. Thật sự rất khó chịu bởi tôi có thể lên đỉnh bằng thủ dâm, còn với người yêu thì không. Lẽ nào tôi đã quen với thủ dâm nên chẳng thể đạt cực khoái bằng cách khác? Tôi và bạn trai yêu nhau rất nhiều, nhưng chuyện khó lên đỉnh khi làm tình này thật sự là một thử thách rất lớn. Nhiều bài trên mạng khuyên nên tìm cách lên đỉnh bằng thủ dâm trước rồi hãy quan hệ, nhưng nếu tôi không thể làm vậy thì có phải tôi sẽ mãi không đạt cực khoái bằng quan hệ tình dục không?”
Hoặc:
“Em 18 tuổi, có người yêu, tụi em rất yêu nhau nhưng bị vấn đề là ảnh không làm em lên đỉnh được. Em bị anh ấy hấp dẫn về mặt tình dục, em cũng chẳng thấy xấu hổ về cơ thể mình và cũng từng lên đỉnh rồi nhưng là khi thủ dâm. Cho đến gần đây, cách duy nhất để em lên đỉnh là dùng máy rung hoặc vòi xịt nước. Nhưng em rất muốn cùng lên cao trào với anh ấy mà không cần bất kỳ loại kích thích nào từ máy rung… Em nên làm thế nào đây?”
Thực chất vấn đề này đã được tụi chị nói rất nhiều lần và thường xuyên, nhưng giờ chị sẽ nói lại điều đó lần nữa ở đây:
Đa số nữ giới – theo hầu hết nghiên cứu, ít nhất là 70% – sẽ không lên đỉnh khi làm tình qua âm đạo hoặc chỉ kích thích âm đạo (ví dụ như fingering).
Vì đó là đa số, chúng ta có thể nói rằng ở nữ giới, làm tình – thông qua giao hợp – mà mãi không lên đỉnh, hoặc rất hiếm khi lên đỉnh, là điều BÌNH THƯỜNG.
Điều này cũng không có gì lạ. Bởi bản thân âm đạo không chứa quá nhiều đầu dây thần kinh cảm giác. Những đầu dây thần kinh này chỉ nằm trong vài inch đầu tiên của âm đạo (đây cũng là lý do chiều dài bé ciu chẳng phải quan trọng trong những cặp đôi dị tính).
Nhưng chắc chắn vẫn có nhiều nữ giới thích làm tình qua âm đạo. Từ góc độ vật lý, cảm giác được “lấp đầy” rất là sung sướng và cũng đem đến một số kích thích cho âm vật bên trong. Một số tư thế quan hệ cũng có thể trực tiếp kích thích âm vật, đem lại khoái cảm cho nữ giới. Từ góc độ tình cảm, cảm giác được lấp đầy ấy tạo sự gần gũi và kết nối với nhau hơn. Ngoài ra, không như nữ giới, phần lớn nam giới lên đỉnh thông qua giao hợp, vì vậy, phụ nữ cũng thấy phấn khích và thỏa mãn hơn khi làm hài lòng người tình của mình.
Nhưng nhìn chung, nếu nữ giới muốn lên đỉnh khi giao hợp, họ phải làm kèm theo một số động tác khác, ví dụ dùng tay hoặc máy rung kích thích âm vật.
Nếu giải thích trên vẫn còn khó hiểu, em hãy nghĩ đơn giản thế này: trên cơ thể nữ giới, cơ quan duy nhất chỉ phục vụ cho mục đích cung cấp khoái cảm tình dục là âm vật. Còn âm đạo, nó nghiêng về chức năng sinh sản nhiều hơn. Với nam giới, phần lớn bộ phận của họ là all-in-one, cụ thể dương vật vừa là cơ quan sinh sản vừa là cơ quan chính tạo nên khoái cảm tình dục. Tất nhiên ngoài dương vật, họ cũng có những phần khác cung cấp khoái cảm, ví dụ tuyến tiền liệt. Mặc dù tuyến tiền liệt cũng đảm nhận chức năng khác nhưng nó cũng từa tựa âm vật của chúng ta. Lưu ý rằng hầu hết nam giới có thể lên đỉnh mà không cần kích thích trực tiếp tuyến tiền liệt, chỉ là tuyến tiền liệt đem lại cơn cực khoái lâu hơn và mạnh hơn mà thôi.
Vì vậy, cách cơ thể chúng ta phản ứng với cực khoái không phải là vấn đề. Cơ thể chúng ta hoàn toàn chẳng có vấn đề gì để bị gọi là “bình thường” hay “không bình thường”. Cơ thể em như thế nào thì em hãy chấp nhận nó như thế ấy, điều này không chỉ tốt cho sức khỏe tinh thần mà còn có lợi cho đời sống tình dục của em.
Vậy nếu không phải cơ thể thì vấn đề ở đây là gì? Câu trả lời chính là những lý tưởng và kỳ vọng không thực tế. Khi nói về tình dục, đặc biệt là tình dục ở phụ nữ, thế giới đã hiểu ngược về cách thức hoạt động. Cụ thể, hoạt động dễ làm hài lòng các chị em nhất là màn dạo đầu chứ không phải làm tình. “Tình dục thực thụ” nên là tình dục mà bất kỳ ai cũng đều cảm thấy kích thích, thú vị và thỏa mãn. Và đối với đa số nữ giới, đó là những thứ khác ngoài giao hợp hoặc là giao hợp nhưng được kết hợp với thứ khác. Việc biến mục tiêu lên đỉnh chỉ bằng cách giao hợp không chỉ phi thực tế mà còn khiến em chẳng thể quan hệ tình dục theo cách mình thích thú.
Ảnh của Alexander Krivitskiy
Tình dục nên là công cuộc tìm kiếm niềm vui cho cả hai bên, chứ chẳng phải chỉ đáp ứng lý tưởng của bất kỳ ai hoặc mơ mộng viển vông về tình dục nên như thế nào.
Ngoài ra, em cũng đừng lo lắng về việc tại sao mình không thể lên đỉnh với người mình rất yêu. Tình dục là một thứ khá điên rồ. Chúng ta có thể lên đỉnh với người mình chẳng yêu thương gì mấy (nên mới sinh ra mối quan hệ gọi là friend with benefits). Chúng ta cũng có thể yêu ai đó đến chết đi sống lại, thấy người ấy thật hấp dẫn nhưng lại chẳng thể đạt cực khoái khi làm tình.
Thêm một điều nữa, tình dục là một kỹ năng cần thời gian và luyện tập để thật sự thuần thục. Chắc chắn sẽ có những trường hợp một người quan hệ lần đầu đã đạt đến đỉnh cao của khoái cảm, hoặc chẳng cần nỗ lực gì mà vẫn lên đỉnh như thường.
Nhưng những trường hợp đó là ngoại lệ, không phải quy luật. Tình dục sẽ mất rất nhiều thời gian, đôi khi tính bằng năm và có thể là cả đời để làm chủ kỹ năng làm tình, hiểu mình muốn gì để đạt cực khoái. Khi ở trong một mối quan hệ, hai người sẽ mất nhiều thời gian để thử nghiệm và khám phá lẫn nhau, để học cách giao tiếp về tình dục và có phản ứng phù hợp, để vượt qua cơn say tình giai đoạn trăng mật và đủ thoải mái để nghiêm túc xây dựng đời sống tình dục lành mạnh.
Ảnh của Bianca Salgado
Vì vậy, ở những người trẻ tuổi, ví dụ cô gái như em chỉ mới 18 tuổi, em sẽ khó lên đỉnh cùng một chất lượng hoặc tần suất với bạn tình lớn tuổi hơn em. Vấn đề cũng chỉ gói gọn ở thời gian: thời gian cần thiết để tìm hiểu cơ thể chính em, thời gian cần thiết để tìm hiểu cơ thể bạn tình. Ngoài ra còn có một số vấn đề khác như sự thoải mái khi quan hệ, vấn đề nội tiết tố, sự chấp nhận cơ thể của mình và đối phương hoặc làm những gì mình thấy tốt chứ không phải những gì em nghĩ mình nên làm.
Bên cạnh đó, nếu em muốn quan hệ tình dục thỏa mãn và đạt cực khoái, em phải biết cách nói lên những gì mình muốn và cần, những gì em thấy sung sướng và những gì không. Nếu chúng ta đủ gần gũi và đủ thoái mái với một người để làm tình với họ thì chẳng có vấn đề gì to tát khi mình nói những điều như, “Anh nhích sang trái một chút”, “Anh làm chậm một chút được không?”, “Mình chuyển sang tư thế khác đi”, “Em thấy sướng hơn khi anh xoa hột le trong lúc chúng ta cò cưa thế này”, “Đừng dừng lại, em thấy mình sắp ra rồi”…
Cá nhân chị nghĩ nếu em thấy khó nói ra những điều mình muốn trong lúc làm tình thì tốt nhất là tạm dừng chuyện quan hệ lại, thay vào đó tập trung vào giao tiếp với nhau một cách thoải mái trước đã. Hãy lên tiếng đi, đừng ngại ngùng, các cô gái.
Điều cuối cùng chị muốn nói rằng tình dục nên là một hoạt động đem đến niềm vui cho tất cả người trong cuộc. Đây là một lý tưởng tình dục không hề viển vông. Tất nhiên tình dục cũng bao gồm sự thân mật, gần gũi, tình yêu, sự phát triển cá nhân. Nhưng chỉ cần em luôn thấy vui là sẽ có được toàn bộ những điều này, và cũng chỉ cần có niềm vui, em sẽ dễ lên đỉnh hơn nhiều, thay vì cứ mãi căng thẳng về nó.
Thân mến.
Nguồn thông tin từ: The Great No-Orgasm-From-Intercourse Conundrum (scarleteen.com)
Danh mục khám phá
15 mẹo đơn giản cho những bạn mới lần đầu làm bot
Nếu bạn chưa từng làm bot cũng như chưa từng quan hệ qua “lỗ nhị” thì lần đầu sẽ không tránh khỏi cảm giác hồi hộp, lo lắng lẫn sợ… đau.
Chuyện nằm dưới và “bị đâm” sẽ đem lại cảm giác hoàn toàn mới cho cơ thể nên sẽ cần thời gian và luyện tập để làm quen cũng như tận hưởng trải nghiệm này. SEBT sẽ giúp bạn bằng cách gợi ý 15 mẹo đơn giản cho những ai mới lần đầu làm bot có thể tìm thấy niềm vui mà quan hệ qua “lỗ nhị” mang lại. Đặc biệt chú ý đến mẹo số 8 nhé.
Mẹo 1: Hãy buông bỏ sự xấu hổ
Hiện vẫn còn nhiều sự kỳ thị và xấu hổ xung quanh việc làm bot (người nằm dưới). Ví như bot thì phải chịu sự phục tùng và cho người khác quyền kiểm soát.
Nếu bạn vẫn bị cuốn vào nỗi sợ và sự xấu hổ khi là người nằm dưới thì khả năng cao, cơ thể của bạn sẽ phản kháng, đem lại trải nghiệm không mấy vui vẻ và dễ chịu.
Do đó, bạn cần buông bỏ mọi sự kỳ thị và xấu hổ đi. Là người nằm dưới hay ở trên không liên quan gì tới phẩm giá hay vị thế của bạn. Đây chỉ là cách thể hiện tình yêu và sự thân mật, kết nối về thể xác trong mối quan hệ với người ấy mà thôi.
Hình ảnh được đăng tải bởi Elvin Ruiz trên Unsplash
Mẹo 2: Luôn có trợ thủ đắc lực là gel bôi trơn
Với quan hệ qua “lỗ nhị” thì phải luôn có gel bôi trơn. Không chỉ một chai mà nên thủ sẵn nhiều chai bởi trong vài lần đầu tiên, bạn cần bôi trơn càng nhiều càng tốt để thâm nhập được trơn tru, ít đau đớn.
Mẹo 3: Bạn đã cắt móng tay chưa?
Có thể bạn sẽ tự hỏi, ủa làm bot thì cần gì cắt móng tay? Vậy hãy xem tiếp mẹo thứ 4 nhé.
Mẹo 4: Thực hành trong khi tắm
Nếu bạn đã cắt tỉa móng tay sạch sẽ thì giờ hãy tập dùng ngón tay cho vào “lỗ nhị” trong khi tắm. Việc này sẽ giúp bạn làm quen với cảm giác “bị đâm” và chuẩn bị cho công cuộc thâm nhập thực sự.
[Tập 157] Tips – Thudam Lỗ Hậu Dành Cho Nam Giới & LGBT | CCS | SEBT (youtube.com)
Mẹo 5: Chống lại thôi thúc siết chặt
Khi có vật đi vào “lỗ nhị” thì phản ứng tự nhiên của cơ thể sẽ là siết chặt. Bạn cần chống lại thôi thúc này nhưng cũng không cần phải đẩy ra. Bạn chỉ cần thư giãn. Cơ thể bạn sẽ tự nhiên thả lỏng sau nhiều lần “bị đâm”.
Mẹo 6: Khoái cảm sẽ xuất hiện sau cơn đau
Nếu bạn mới làm bot thì có thể sẽ thấy đau khi quan hệ qua “lỗ nhị” trong những lần đầu. Nhưng bạn cần nhớ điều này: khoái cảm sẽ xuất hiện sau cơn đau. Như vậy, bạn sẽ thấy sẵn sàng tâm lý hơn, cơ thể cũng thư giãn hơn, từ đó cơn đau cũng nhẹ dần đi.
Hình ảnh được đăng tải bởi Honey Fangs trên Unsplash
Mẹo 7: Đi thật chậm rãi
Bạn đừng bắt đầu bằng việc để người ấy một nhát đâm hết vào bên trong bạn. Như vậy sẽ rất đau đớn khi bạn vẫn chưa quen với chuyện quan hệ qua “lỗ nhị”. Hãy dùng thật nhiều gel bôi trơn, đi vào từng chút một. Dành nhiều thời gian nhất có thể để bạn thấy thoải mái.
Chỉ khi bạn thấy dễ chịu rồi thì mới bảo người ấy đi nhanh hơn và mạnh hơn một chút (nếu bạn muốn).
Mẹo 8: Chú ý đến hơi thở khi quan hệ
Đây là một mẹo cực kỳ quan trọng. Khi gặp đau đớn thì phản ứng tự nhiên của chúng ta thường là căng thẳng và ngừng thở.
Vì vậy, khi bắt đầu quan hệ, bạn hãy hít thở chậm lại, tập trung vào những hơi thở ra thật dài và dễ chịu. Kỹ thuật thở này giúp bạn giữ bình tĩnh và nhắc nhở hệ thần kinh phó giao cảm trong bạn rằng bạn đang ở một không gian an toàn.
Mẹo 9: Nhớ đi tiểu trước khi quan hệ
Khi quan hệ qua “lỗ nhị”, những bạn nằm dưới sẽ dễ thấy muốn đi tiểu, đặc biệt lúc thâm nhập mạnh. Đây là do kích thích tuyến tiền liệt. Nên bạn hãy đi tiểu trước khi quan hệ, để đến lúc nhập cuộc và thấy cảm giác buồn tè thì có nghĩa là bạn đang được kích thích điểm G rồi đó.
Mẹo 10: Bạn sẽ cảm thấy muốn đi “nặng”
Trải nghiệm duy nhất bạn có với hậu môn cho tới trước khi quan hệ “cửa sau” là đi “nặng”. Vì vậy, khi có khẩu “súng” đâm vào hậu môn thì bạn thường có cảm giác muốn đi “nặng”. Lần đầu là thế nhưng sau nhiều lần trải nghiệm thì bạn sẽ không còn liên tưởng đến chuyện đi “nặng” mỗi khi được đâm nữa.
Mẹo 11: Vệ sinh sạch sẽ trước khi quan hệ
Về cách vệ sinh trước khi quan hệ qua “lỗ nhị” thì bạn tham khảo video này của SEBT nhé:
[AN.AL] Bài 4 – Vệ Sinh “Bé Đào” Trước Khi Xâm Chiếm Lỗ Nhị | CCS | SEBT (youtube.com)
Mẹo 12: Thử nghiệm nhiều tư thế
Với quan hệ qua “lỗ nhị”, người ta thường nghĩ tới tư thế doggy. Nhưng nếu đó không phải là tư thế bạn thích thì bạn có thể chuyển sang các kiểu khác như: nằm ngửa, nằm nghiêng hoặc chuyển từ trên giường sang sofa.
Bạn không cần chăm chăm vào mỗi một tư thế, cũng không cần phải so với những tiêu chuẩn bên ngoài. Nếu một tư thế không hiệu quả với mình, bạn cứ thoải mái thử sang tư thế khác.
Mẹo 13: Thể hiện chính xác những gì bạn muốn
Trong khi quan hệ, bạn hãy nói ra những gì khiến bạn thấy thoải mái hoặc đang làm bạn khó chịu, đau đớn. Cứ bảo người ấy đi nhanh hơn hoặc chậm hơn, hay đổi tư thế khác.
Hình ảnh từ Joshua Mcknight
Đặc biệt khi bạn mới lần đầu quan hệ, lại còn làm bot thì càng cần phải lên tiếng để kiểm soát tình hình. Chính bạn, chứ không phải top, mới là người nắm quyền kiểm soát. Bởi quan hệ qua “lỗ nhị” sẽ mang lại cảm giác khác nhau cho mỗi người và không có cách nào để người ở trên biết được điều gì làm bạn thấy thoải mái nếu bạn không trực tiếp nói ra nhu cầu và mong muốn của mình.
Mẹo 14: Tìm một partner là top đã có kinh nghiệm
Nếu bạn vẫn chưa tìm thấy một top của đời mình thì hãy ưu tiên những bạn đã có kinh nghiệm. Bởi lần đầu nằm dưới sẽ không tránh khỏi những vụng về, sai sót, có thể tự gây tổn thương dù đã trang bị kiến thức kỹ thế nào. Được làm cùng người có kinh nghiệm thì bạn sẽ được dìu dắt cũng như giao tiếp dễ dàng hơn.
Mẹo 15: Nhớ đeo bao cao su
Nhớ đeo bao cao su.
Nhớ đeo bao cao su.
Nhớ đeo bao cao su.
Chuyện quan trọng phải nói 4 lần. Bạn có thể tham khảo vài thương hiệu bao cao su uy tín mà SEBT đã trải nghiệm tại đây:
Nguồn thông tin từ: 15 simple tips for new bottoms you need to know (pride.com)
6 lỗi sai khi quan hệ bằng miệng mà cả nam và nữ hay mắc phải
Quan hệ bằng miệng có thể nói là “món khai vị” ngon lành mà ai cũng muốn nếm thử trước khi vào “món chính”. Nếu làm tốt thì có khi cả hai còn được lên cao trào trong cơn đê mê.
Nhưng không phải ai cũng giỏi bộ môn này. Có người thì bạn tình hùng hục bên dưới nhưng bản thân chỉ thấy nhàm chán đến muốn ngáp vì không có cảm giác gì. Có người không cẩn thận làm đau bạn tình, gây tụt hết cảm xúc.
Vì vậy, ở bài viết này, SEBT sẽ chỉ mặt đặt tên 6 lỗi sai thường thấy khi quan hệ bằng miệng cho cả nam và nữ. Để từ đó, bạn soi chiếu lại mình và cải thiện kỹ năng tốt hơn.
Lỗi sai 1: Nữ giới vào việc quá nhanh
Trong trường hợp nữ làm cho nam thì nhiều bạn mới khởi động là đã vồ vào “chuối” ngay. Nếu là những lần đầu thì không sao, nhưng lần nào cũng vậy sẽ tạo ra sự nhàm chán.
Thay vì thế, các cô gái hãy học cách thêm “gia vị” cho cuộc yêu bằng miệng. Hãy hôn anh ấy thật đắm đuối, sau đó thổi nhẹ vào tai, trượt đôi môi xuống cổ, ngực rồi từ từ mới tiến xuống “cây súng” của anh ấy.
Hình ảnh từ Dainis Graveris
Hoặc bạn có thể đi theo chiều ngược lại. Nếu anh ấy nhạy cảm ở đôi chân thì hãy bắt đầu từ ngón chân rồi di chuyển lên trên.
Lỗi sai 2: Cả nam và nữ thường giữ nguyên một tư thế khi quan hệ miệng
Hầu hết mọi người (cả nam và nữ) đều quan hệ bằng miệng ở cùng một tư thế, cùng một lúc và cùng một nơi. Thật ra thì điều này không có gì sai nhưng nó dễ tạo ra sự nhàm chán.
Vì thế bạn hãy thay đổi các yếu tố trên để tạo nên sự bất ngờ, từ đó tăng xúc cảm và dễ đạt đến cao trào hơn. Ví dụ như thay đổi tư thế khi quan hệ miệng: nằm, ngồi, đứng, quỳ… Thay đổi địa điểm: từ giường chuyển sang sofa hoặc bệ bếp…
Lỗi sai 3: Nam giới chỉ làm mãi một động tác
Hầu hết phụ nữ có thể đạt cực khoái khi quan hệ bằng miệng. Nhưng thời gian sẽ khác nhau tùy vào mỗi người. Có cô gái lên đỉnh chỉ sau 30 giây. Nhưng có cô thì cần nhiều thời gian hơn (chiếm đa số).
Hình ảnh từ Laker
Thông thường những cô nàng này sẽ cần nhiều hơn một kích thích. Bởi nếu cô ấy không nhận được đúng kích thích thì sẽ mất nhiều thời gian lên đỉnh.
Do đó, các bạn nam nếu làm mãi một động tác mà cô ấy không có phản ứng gì nhiều thì hãy nhanh tay lẹ mắt thêm vào nhiều động tác khác. Ví dụ bạn đang dùng lưỡi thì hãy sử dụng thêm ngón tay. Hoặc đang dùng tay thì thay đổi tốc độ và cường độ kích thích.
Lỗi sai 4: Nữ giới dùng răng
Đây có lẽ là lỗi sai thường gặp nhất ở nữ giới, đặc biệt là những bạn mới lần đầu “ăn chuối”. Bạn hãy nhớ kỹ: chỉ nên dùng môi và lưỡi để kích thích, hạn chế dùng răng.
Bạn có thể dùng răng khi cao trào nhưng phải nhẹ và có kỹ thuật. Còn nếu không tự tin thì thôi, đừng nghĩ tới chuyện dùng răng tăng kích thích nhé.
Bạn có thể tham khảo “bí kíp mút kem như dân chuyên” tại đây nhé: Thương Xá 69: Bí kíp “mút kem” như dân chuyên – các mẹo khiến chàng phải rên rỉ.
Lỗi sai 5: Hai bên không cùng chung ý muốn khi kết thúc quan hệ bằng miệng
Nhiều bạn nam thích người phụ nữ của mình nuốt “tinh hoa” vì trông rất gợi cảm. Nhưng cũng nhiều bạn nữ không muốn làm điều này. Dẫn tới chuyện hai bên cư xử không khéo léo khi kết thúc quan hệ bằng miệng.
Một số bạn nữ thì từ chối khá gay gắt hoặc tỏ ra ghê tởm. Còn một số bạn nam thì gây áp lực cho người yêu. Vì vậy, khi hai bên không cùng chung ý muốn lúc kết thúc quan hệ bằng miệng thì cần tìm ra sự thỏa hiệp mà vẫn tôn trọng ranh giới của nhau.
Hình ảnh từ Jonas Wilson
Ví dụ, nếu bạn là nữ và không thích nuốt thì đừng từ chối gay gắt quá mà có thể uyển chuyển hỏi xem anh ấy có muốn xuất lên đâu khác trên cơ thể bạn không. Nếu bạn là nam thì đừng tỏ thái độ nếu người yêu từ chối. Hãy nghĩ thoáng hơn, tình dục còn biết bao trò gây kích thích chứ không chỉ mỗi CIA.
Lỗi sai 6: Cả hai không đầu tư sáng tạo thêm
Trau dồi kỹ thuật là tốt nhưng đôi khi bạn cần phải đầu tư thêm cho màn dùng miệng. Bởi oral s6x rất linh hoạt và việc bạn thử nghiệm nhiều món mới cũng là một hoạt động lành mạnh cho mối quan hệ.
SEBT gợi ý những cách sáng tạo như dùng đá viên để tạo cảm giác nóng lạnh khi lưỡi lướt trên “chuối” hoặc “cô bé”. Thử các loại bao cao su có hương vị khác nhau. Thêm đồ chơi tình dục như vòng đeo, máy rung. Chơi trò nhập vai (role play).
Bạn còn biết lỗi sai nào nữa khi quan hệ bằng miệng không?
Tránh thai sau khi phá thai: Cần lưu ý điều gì để bảo vệ sức khỏe?
Có 2 loại phá thai mà bạn cần biết:
1. Phá thai bằng phẫu thuật (hay còn gọi chấm dứt thai kỳ bằng phẫu thuật) là hành động cố ý chấm dứt thai kỳ bằng thủ thuật phẫu thuật do bác sĩ thực hiện.
2. Phá thai bằng thuốc (hay còn gọi chấm dứt thai kỳ bằng thuốc) là hành động cố ý chấm dứt thai kỳ bằng các loại thuốc cụ thể cần được bác sĩ kê đơn.
Sau khi phá thai thì bao lâu bạn có thể mang thai?
Dù bạn phá thai bằng phẫu thuật hay bằng thuốc, bạn đều có thể rụng trứng ngay sau khi phá thai. Và điều này có thể xảy ra ngay trước khi kinh nguyệt của bạn trở lại.
Hình ảnh được đăng tải bởi Julia Caesar trên Unsplash
Do đó, điều quan trọng là bạn phải bắt đầu sử dụng biện pháp tránh thai ngay lập tức nếu có phát sinh quan hệ và muốn tránh thai ngoài ý muốn.
Sau khi phá thai thì bao lâu bạn có thể quan hệ được?
Bạn có thể quan hệ tình dục qua đường âm đạo sau 2 tuần hoặc vài ngày sau khi hết chảy máu.
Bác sĩ cũng có thể khuyên bạn tránh bơi lội hoặc tắm bồn, và sử dụng tampon hoặc cốc nguyệt san trong 2 tuần hoặc vài ngày sau khi hết chảy máu.
Bạn có thể sử dụng biện pháp tránh thai nào sau khi phá thai?
Bạn hãy hỏi ý kiến bác sĩ về những biện pháp bạn có thể lựa chọn cũng như biện pháp nào phù hợp với thể trạng của bạn nhất.
Hình ảnh được đăng tải bởi charlesdeluvio trên Unsplash
Nhìn chung các biện pháp tránh thai bao gồm loại tác dụng ngắn, tác dụng dài hoặc vĩnh viễn:
Nhóm các biện pháp tránh thai có tác dụng ngắn bao gồm: bao cao su (phải được dùng mỗi khi quan hệ) hoặc thuốc tránh thai hàng ngày (phải uống mỗi ngày).
Nhóm các biện pháp tránh thai có tác dụng dài, và nếu ngừng thì mang thai lại được mà không cần thực hiện thêm bất kỳ hành động nào khác. Chúng bao gồm que cấy tránh thai, thuốc tiêm tránh thai và vòng tránh thai (nội tiết hoặc bằng đồng).
Nhóm các biện pháp tránh thai vĩnh viễn, khó có thể mang thai lại, bao gồm triệt sản nữ và thắt ống dẫn tinh nam.
Biện pháp tránh thai sẽ có hiệu quả sau khi phá thai bao lâu?
Điều này tùy thuộc vào loại biện pháp tránh thai bạn chọn và loại phá thai bạn đã thực hiện.
Biện pháp tránh thai sau khi phá thai bằng phẫu thuật
Các loại que cấy, thuốc tiêm, vòng tránh thai và thuốc tránh thai nội tiết đều được coi là có hiệu quả ngay sau khi bạn phá thai bằng phẫu thuật.
Nếu bạn tiêm tránh thai hoặc bắt đầu dùng thuốc tránh thai sau hơn 5 ngày sau khi phá thai, bạn sẽ cần dùng thêm một biện pháp tránh thai khác trong một tuần. Bởi lúc này, thuốc tiêm và thuốc tránh thai chưa phát huy tác dụng bảo vệ. Còn nên dùng thêm biện pháp nào thì bạn hãy hỏi ý kiến bác sĩ nhé.
Hình ảnh được đăng tải bởi Reproductive Health Supplies Coalition trên Unsplash
Bạn có thể đặt vòng tránh thai ngay sau khi phá thai bằng phẫu thuật, bao gồm cả khi bạn đang được gây mê hoặc dùng thuốc an thần.
Ngoài ra, nghiên cứu cho thấy vẫn có nguy cơ vòng tránh thai bị đẩy ra (di chuyển ra khỏi vị trí hoặc rơi ra); và nguy cơ này tăng nhẹ khi được đặt ngay sau khi phá thai.
Biện pháp tránh thai sau khi phá thai bằng thuốc
Bạn có thể dùng hầu hết các biện pháp tránh thai bằng nội tiết tố (thuốc viên, thuốc tiêm hoặc que cấy) tại thời điểm phá thai bằng thuốc.
Thời điểm chính xác có thể thay đổi tùy theo loại biện pháp tránh thai. Để cho chắc chắn thì bạn nên nhờ bác sĩ tư vấn kỹ càng hơn nhé.
Ngoài ra, bạn có thể đặt vòng tránh thai ngay lập tức hoặc vài ngày sau khi phá thai bằng thuốc. Trong thời gian chờ đặt vòng, bạn cần sử dụng một biện pháp tránh thai khác nếu có phát sinh quan hệ và không muốn mang thai.
Cuối cùng, bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo. SEBT khuyên bạn đọc để lấy kiến thức và thông tin, còn quan trọng nhất vẫn là gặp bác sĩ để được tư vấn biện pháp tránh thai phù hợp với sức khỏe của mình.
Nguồn thông tin từ: Contraception after an abortion – Better Health Channel
Tránh thai sau khi sinh: Biện pháp nào phù hợp với bạn?
Phụ nữ sau khi sinh có rất nhiều nỗi lo. Một trong số đó là cách phòng tránh thai với những thắc mắc như:
Sau sinh thì khi nào mình mới bắt đầu dùng biện pháp tránh thai?
Nếu đang cho con bú thì có nên dùng thuốc tránh thai không?
Cho con bú có tác dụng tránh thai không?
Vì vậy ở bài viết này, SEBT sẽ thông tin đến bạn mọi điều cần biết về phòng tránh thai sau khi sinh.
Sau sinh thì khi nào bạn mới bắt đầu dùng biện pháp tránh thai?
Nhìn chung, nữ giới có khả năng sinh sản khoảng 2 tuần trước kỳ kinh nguyệt. Kinh nguyệt của bạn sẽ trở lại bất kỳ lúc nào từ khoảng sáu tuần đến ba tháng sau khi sinh, tùy thuộc vào việc bạn chỉ cho con bú, cho con bú sữa công thức hay sử dụng cả hai biện pháp.
Hình ảnh được đăng tải bởi Alexander Grey trên Unsplash
Kinh nguyệt của bạn có thể không trở lại cho đến khi bạn giảm hoặc ngừng cho con bú. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể có khả năng sinh sản mà không hề hay biết.
Nói tóm lại, nếu bạn muốn sử dụng biện pháp tránh thai thì nên bắt đầu từ khoảng 3 tuần sau khi sinh.
Cho con bú có tác dụng tránh thai không?
Cho con bú có thể được dùng như một hình thức tránh thai bằng cách trì hoãn việc kinh nguyệt trở lại. Tuy nhiên, nó chỉ có tác dụng nếu bạn cho con bú thường xuyên và đều đặn. Cụ thể, cho con bú như một biện pháp tránh thai chỉ có tác dụng nếu:
+ con bạn dưới 6 tháng tuổi.
+ kinh nguyệt của bạn chưa trở lại.
+ bạn cho con bú hoàn toàn theo nhu cầu, cả ngày lẫn đêm (tức là tối thiểu 6 lần bú kéo dài trong 24 giờ, không có khoảng cách giữa các lần bú quá 4 giờ).
Nếu con bạn đã ngừng bú hoàn toàn thì phương pháp này không còn hiệu quả nữa và bạn sẽ cần sử dụng một hình thức tránh thai khác.
Vậy đâu là biện pháp tránh thai an toàn nếu bạn đang cho con bú?
Câu trả lời là:
+ Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin
+ Thuốc tiêm tránh thai (loại Depo-Provera® hoặc Depo-Ralovera®)
+ Que cấy tránh thai (Implanon NXT™)
+ Triệt sản vĩnh viễn (thắt ống dẫn trứng).
Nếu bạn cần sử dụng biện pháp tránh thai khẩn cấp thì loại an toàn để sử dụng là thuốc tránh thai khẩn cấp levonorgestrel.
Hình ảnh được đăng tải bởi Reproductive Health Supplies Coalition trên Unsplash
Biện pháp tránh thai không được khuyến khích nếu bạn đang cho con bú
1. Thuốc tránh thai loại kết hợp vì nó có thể làm giảm sản xuất sữa mẹ nếu bạn đang cho con bú dưới 6 tuần tuổi.
2. Thuốc tránh thai khẩn cấp loại ulipristal acetate (UPA) không được khuyến khích vì nó được bài tiết qua sữa mẹ và vẫn chưa biết là có tác động lên trẻ sơ sinh hay không. Nếu ai đã sử dụng thuốc này thì được khuyên là không nên cho con bú trong bảy ngày sau khi uống.
Làm thế nào để chọn được biện pháp tránh thai phù hợp với mình sau khi sinh?
Để chọn được biện pháp tránh thai nào phù hợp nhất với bạn sau khi sinh thì hãy hỏi bác sĩ về:
Hình ảnh được đăng tải bởi Bermix Studio trên Unsplash
+ Các biện pháp tránh thai nào phù hợp với tình hình hiện tại của bạn.
+ Cách thức hoạt động của chúng và hiệu quả của chúng như thế nào khi sử dụng (tức xác suất thất bại trong thực tế).
+ Các biện pháp nào phù hợp với cơ thể và lối sống của bạn (nếu bạn hay quên thì khó dùng thuốc tránh thai hàng ngày).
+ Bạn có thể bắt đầu sử dụng biện pháp tránh thai sớm nhất khi nào.
+ Bạn và bạn đời có thể chia sẻ trách nhiệm tránh thai như thế nào.
+ Các tác dụng phụ có thể xảy ra.
Đặc biệt, bạn hãy tìm hiểu về hiệu quả của từng biện pháp tránh thai nhé. Tuy không có biện pháp nào hiệu quả 100% nhưng sẽ có biện pháp mang hiệu quả cao hơn những biện pháp khác.
Cuối cùng, nếu bạn vẫn không biết lựa chọn như thế nào thì nên gặp bác sĩ để được tư vấn nhé.
Nguồn thông tin từ: Contraception after giving birth – Better Health Channel
Mọi điều bạn cần biết về Hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) và Rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt (PMDD)
Chắc hẳn với nhiều bạn gái, giai đoạn kinh khủng nhất mà họ phải chịu trong đời là những ngày trước kỳ kinh nguyệt. Họ phải chịu những thay đổi về mặt tâm sinh lý như bị chuột rút, đau ê ẩm bụng dưới, đau ngực hoặc tâm trạng trở nên cáu kỉnh gắt gỏng.
Có người trải qua những triệu chứng trên khá là nhẹ nhàng và bình thường. Nhưng cũng có người bị ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống hàng ngày, gây ra bao thiệt thòi, rắc rối không đáng có.
Vì vậy, ở bài viết này, SEBT sẽ đi sâu vào hai tình trạng liên quan đến các triệu chứng trên. Đó là Hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) và Rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt (PMDD.
Về Hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS)
Hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) là gì?
Hội chứng tiền kinh nguyệt, thường được gọi là PMS, chỉ sự xuất hiện của các triệu chứng về thể chất và cảm xúc xảy ra trong những ngày hoặc tuần trước kỳ kinh nguyệt ở nữ giới.
Hình ảnh được đăng tải bởi Kinga Howard trên Unsplash
Các triệu chứng này thường bắt đầu sau khi rụng trứng (khoảng ngày 14 của chu kỳ 28 ngày) và biến mất khi bắt đầu có kinh.
PMS cực kỳ phổ biến. Ở Hoa Kỳ có đến 70% – 90% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản có các triệu chứng khó chịu của PMS. Và 1/3 trong số này đủ tiêu chuẩn chẩn đoán PMS [1].
Các triệu chứng PMS phổ biến
Về thể chất:
+ Đầy hơi
+ Đau ngực
+ Đau đầu
+ Mệt mỏi
+ Mụn bùng phát
+ Thèm ăn
Về cảm xúc và hành vi:
+ Tâm trạng bị thay đổi (trở nên cáu gắt)
+ Căng thẳng
+ Lo lắng
+ Trầm cảm
+ Khó tập trung
+ Thay đổi thói quen ngủ (như khó ngủ hơn hoặc ngủ nhiều hơn)
Nhưng bạn cần lưu ý điều này: không phải bạn nữ nào cũng trải qua cùng một triệu chứng PMS hay cùng một mức độ PMS. Thậm chí PMS sẽ khác nhau giữa các chu kỳ ở cùng một bạn nữ.
Do đó, bạn đừng nên so sánh hay chế giễu khi thấy một bạn nữ khác đang trải qua PMS nặng nề trong khi mình thì bình thường nhẹ nhàng. Không phải người ta cố tình làm quá hay tỏ vẻ “bánh bèo” yếu ớt. Bạn trải qua triệu chứng PMS nhẹ nhàng không có nghĩa mọi cô gái đều như thế.
Nguyên nhân gây ra PMS là gì?
Dù PMS cực phổ biến nhưng cho tới nay, người ta vẫn chưa xác định rõ ràng nguyên nhân gây ra PMS. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu tin rằng nó liên quan đến những thay đổi về hormone xảy ra trong chu kỳ kinh nguyệt.
Sau đây là một số yếu tố có thể góp phần dẫn tới PMS:
Biến động hormone: Một giả thuyết được chấp nhận rộng rãi nhất là PMS có liên quan đến sự tăng giảm nồng độ estrogen và progesterone trong chu kỳ kinh nguyệt [2].
Hình ảnh được đăng tải bởi Nick Karvounis trên Unsplash
Mất cân bằng chất dẫn truyền thần kinh: Một số nghiên cứu cho thấy sự dao động của serotonin, một chất dẫn truyền thần kinh điều chỉnh tâm trạng, có thể góp phần dẫn tới các triệu chứng PMS [3].
Yếu tố di truyền: Có vẻ như có yếu tố di truyền trong câu chuyện PMS. Nếu bạn có chị em hoặc họ hàng gần là nữ mà người đó bị PMS thì khả năng cao bạn cũng sẽ bị PMS [4].
Yếu tố lối sống: Căng thẳng, không tập thể dục và chế độ ăn uống kém có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng PMS [5].
Cách kiểm soát PMS
Thực tế thì hiện chưa có cách chữa trị PMS phù hợp cho mọi cô gái. Nhưng nhiều bạn thấy dễ chịu hơn khi kết hợp thay đổi lối sống với điều trị về mặt y tế, cụ thể:
Thay đổi chế độ ăn uống: Giảm lượng muối, caffeine và rượu có thể giúp giảm chứng đầy hơi và thay đổi tâm trạng của PMS [6].
Tập thể dục: Hoạt động thể chất thường xuyên có thể giúp cải thiện tâm trạng và giảm đầy hơi [7].
Kiểm soát căng thẳng: Các kỹ thuật như yoga, thiền hoặc liệu pháp nhận thức hành vi có thể giúp kiểm soát các triệu chứng cảm xúc khó chịu trong PMS [8].
Hình ảnh được đăng tải bởi Avrielle Suleiman trên Unsplash
Thuốc: Thuốc giảm đau không kê đơn có thể giúp giảm các triệu chứng về thể chất (như đau cơ, đau bụng dưới); trong khi một số phụ nữ dùng thuốc tránh thai nội tiết tố để điều hòa chu kỳ của họ (nhưng phải do bác sĩ kê đơn) [9].
Vitamin: Một số nghiên cứu cho thấy bổ sung canxi, magnesium và vitamin B6 có thể giúp giảm các triệu chứng PMS [10].
Về Rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt (PMDD)
Rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt (PMDD) là gì?
Đây là chứng nặng hơn, nghiêm trọng hơn PMS. Nó biểu hiện qua các triệu chứng về thể chất và cảm xúc dữ dội hơn, ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống hàng ngày.
Nếu ở Hoa Kỳ, 70% – 90% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản có các triệu chứng khó chịu của PMS thì 3% – 8% trong số đó mắc PMDD [1].
PMDD được coi là một rối loạn tâm thần và được liệt kê trong Sổ tay chẩn đoán và thống kê các rối loạn tâm thần (DSM-5).
Các triệu chứng của PMDD
Các triệu chứng của PMDD tương tự như PMS nhưng nghiêm trọng hơn và chủ yếu liên quan đến tâm trạng. Để được chẩn đoán mắc PMDD, một bạn nữ phải trải qua ít nhất năm triệu chứng sau:
1. Thay đổi tâm trạng nghiêm trọng, thường kèm theo những cơn khóc
2. Trải qua những cơn giận dữ hoặc cáu kỉnh dữ dội
3. Bị trầm cảm hoặc thấy tuyệt vọng
Hình ảnh được đăng tải bởi Priscilla Du Preez 🇨🇦 trên Unsplash
4. Lo lắng hoặc căng thẳng nghiêm trọng
5. Mất hứng thú với các hoạt động thường ngày
6. Khó tập trung
7. Mệt mỏi hoặc năng lượng thấp
8. Thay đổi cảm giác thèm ăn, thường kèm theo những cơn thèm ăn cụ thể
9. Bị các vấn đề về giấc ngủ (ngủ quá nhiều hoặc quá ít)
10. Cảm thấy choáng ngợp hoặc mất kiểm soát
11. Gặp các triệu chứng về thể chất như đau ngực, đầy hơi hoặc đau đầu.
Những triệu chứng này phải xảy ra trong hầu hết các chu kỳ kinh nguyệt, bắt đầu khoảng một tuần trước khi hành kinh và cải thiện trong vòng vài ngày sau khi kỳ kinh bắt đầu. Quan trọng hơn là chúng phải ảnh hưởng rất nhiều đến công việc, trường học, hoạt động xã hội hoặc các mối quan hệ xung quanh [12].
Nếu không thì bạn mới ở triệu chứng PMS hoặc những vấn đề sức khỏe khác có cùng triệu chứng tương tự mà thôi.
Nguyên nhân gây ra PMDD là gì?
Giống như PMS, cho tới giờ người ta vẫn chưa biết chính xác nguyên nhân dẫn tới PMDD. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu tin rằng nó có thể liên quan đến:
Mức độ nhạy cảm hơn với những thay đổi về hormone: Những bạn nữ mắc PMDD có thể nhạy cảm hơn với những biến động hormone bình thường của chu kỳ kinh nguyệt [13].
Hình ảnh được đăng tải bởi Joice Kelly trên Unsplash
Yếu tố di truyền: Các nghiên cứu đã xác định được một thành phần di truyền tiềm ẩn đối với PMDD [14].
Mất cân bằng chất dẫn truyền thần kinh: Cũng giống như PMS, sự thay đổi nồng độ serotonin có thể góp phần dẫn tới PMDD [15].
Chẩn đoán PMDD
Việc chẩn đoán một người có đang mắc PMDD hay không lại chẳng phải chuyện dễ vì các triệu chứng của nó trùng lặp với những rối loạn tâm trạng khác như trầm cảm và lo âu.
Để được chẩn đoán, phụ nữ thường cần theo dõi các triệu chứng của mình trong ít nhất hai chu kỳ kinh nguyệt. Điều này giúp bác sĩ xác định bản chất chu kỳ của các triệu chứng, nhằm phân biệt PMDD với các rối loạn khác [16].
Các lựa chọn điều trị cho PMDD
Vì PMDD ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống nên những người mắc PMDD cần phải được điều trị. Các phương pháp sẽ bao gồm:
Thuốc chống trầm cảm: Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI) thường là phương pháp điều trị đầu tay cho PMDD. Chúng có thể được dùng liên tục hoặc chỉ trong giai đoạn hoàng thể của chu kỳ kinh nguyệt (hai tuần trước khi hành kinh) [17].
Phương pháp điều trị bằng hormone: Một số phụ nữ thấy dễ chịu hơn khi dùng thuốc tránh thai nội tiết tố, đặc biệt là những loại thuốc ức chế rụng trứng (nhưng phải được bác sĩ kê đơn chứ không tự ý mua) [18].
Thay đổi lối sống: Cũng giống như PMS, việc thay đổi chế độ ăn uống, tập thể dục thường xuyên và tập quản lý căng thẳng (bằng yoga, thiền) có thể giúp kiểm soát các triệu chứng PMDD [19].
Hình ảnh được đăng tải bởi bruce mars trên Unsplash
Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT): Hình thức liệu pháp tâm lý này có thể giúp phụ nữ phát triển các chiến lược đối phó để giải quyết các triệu chứng cảm xúc của PMDD [20].
Tác động của PMS và PMDD đến cuộc sống hàng ngày
Sau khi hiểu rõ PMS và PMDD thì điều quan trọng mà SEBT muốn bạn cần lưu ý là cả hai đều có thể gây tác động nhiều đến cuộc sống hàng ngày của phụ nữ. Tác động đó bao gồm hiệu suất công việc, các mối quan hệ và sức khỏe tổng thể.
Một nghiên cứu được công bố trên Archives of Internal Medicine cho thấy những phụ nữ mắc PMS báo cáo điểm chất lượng cuộc sống thấp hơn so với những phụ nữ không mắc PMS [21].
Đối với những phụ nữ mắc PMDD, tác động có thể còn nặng hơn. Các triệu chứng tâm trạng nghiêm trọng gây căng thẳng cho các mối quan hệ, ảnh hưởng đến công việc, học tập, thậm chí trong một số trường hợp còn dẫn đến ý định tự tử. Người ta ước tính những phụ nữ mắc PMDD có trung bình 3,8 ngày năng suất bị giảm trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt [22].
Phá vỡ định kiến về PMS và PMDD
Mặc dù PMS và PMDD rất phổ biến, thậm chí dẫn tới những tác động nghiêm trọng nhưng chúng thường bị coi nhẹ hoặc bị chế giễu trong xã hội hiện nay. Không chỉ người khác giới mà ngay cả cùng là phụ nữ với nhau mà vẫn có trường hợp bạn nữ này thấy những bạn nữ khác “làm quá” chỉ vì mình chẳng có những triệu chứng PMS hoặc trải qua kỳ kinh rất nhẹ nhàng.
Điều này có thể khiến những bạn nữ đang chịu ảnh hưởng nặng nề từ PMS và PMDD cảm thấy họ đúng là đang “làm quá” hoặc chỉ nên im lặng chịu đựng. Chính điều này lại càng dẫn tới chứng PMS và PMDD trở nên trầm trọng hơn.
Do đó, điều SEBT mong mỏi là chúng ta cần có cái nhìn đúng đắn về PMS và PMDD; phá vỡ định kiến; xem những triệu chứng này là vấn đề sức khỏe cần được quan tâm và điều trị nghiêm túc.
Nguồn thông tin trong bài:
[1] Sanskriti Mishra et al. StatPearls Publishing; 2023 Jan. 2023 Feb 19. .Bookshelf ID: NBK532307PMID: 30335340
[2] Yonkers, K. A., O’Brien, P. M. S., & Eriksson, E. (2008). Premenstrual syndrome. The Lancet, 371(9619), 1200-1210.
[3] Rapkin, A. J., & Akopians, A. L. (2012). Pathophysiology of premenstrual syndrome and premenstrual dysphoric disorder. Menopause International, 18(2), 52-59
[4] Jahanfar, S., Lye, M. S., & Krishnarajah, I. S. (2011). The heritability of premenstrual syndrome. Twin Research and Human Genetics, 14(5), 433-436
[5] Bertone-Johnson, E. R., Hankinson, S. E., Willett, W. C., Johnson, S. R., & Manson, J. E. (2010). Adiposity and the development of premenstrual syndrome. Journal of Women’s Health, 19(11), 1955-1962
[6] Chocano-Bedoya, P. O., & Bertone-Johnson, E. R. (2013). Premenstrual syndrome. In Handbook of diet and nutrition in the menstrual cycle, periconception and fertility (pp. 245-259). Wageningen Academic Publishers.
[7] Daley, A. (2009). Exercise and premenstrual symptomatology: a comprehensive review. Journal of Women’s Health, 18(6), 895-899.
[8] Lustyk, M. K. B., Gerrish, W. G., Shaver, S., & Keys, S. L. (2009). Cognitive-behavioral therapy for premenstrual syndrome and premenstrual dysphoric disorder: a systematic review. Archives of Women’s Mental Health, 12(2), 85-96.
[9] Marjoribanks, J., Brown, J., O’Brien, P. M., & Wyatt, K. (2013). Selective serotonin reuptake inhibitors for premenstrual syndrome. Cochrane Database of Systematic Reviews, (6).
[10] Whelan, A. M., Jurgens, T. M., & Naylor, H. (2009). Herbs, vitamins and minerals in the treatment of premenstrual syndrome: a systematic review. Canadian Journal of Clinical Pharmacology, 16(3), e407-e429.
[11] Halbreich, U., Borenstein, J., Pearlstein, T., & Kahn, L. S. (2003). The prevalence, impairment, impact, and burden of premenstrual dysphoric disorder (PMS/PMDD). Psychoneuroendocrinology, 28, 1-23.
[12] American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing.
[13] Hantsoo, L., & Epperson, C. N. (2015). Premenstrual dysphoric disorder: epidemiology and treatment. Current Psychiatry Reports, 17(11), 87.
[14] Dubey, N., Hoffman, J. F., Schuebel, K., Yuan, Q., Martinez, P. E., Nieman, L. K., … & Goldman, D. (2017). The ESC/E (Z) complex, an effector of response to ovarian steroids, manifests an intrinsic difference in cells from women with premenstrual dysphoric disorder. Molecular Psychiatry, 22(8), 1172-1184.
[15] Yonkers, K. A., & Simoni, M. K. (2018). Premenstrual disorders. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 218(1), 68-74.
[16] Epperson, C. N., Steiner, M., Hartlage, S. A., Eriksson, E., Schmidt, P. J., Jones, I., & Yonkers, K. A. (2012). Premenstrual dysphoric disorder: evidence for a new category for DSM-5. American Journal of Psychiatry, 169(5), 465-475.
[17] Marjoribanks, J., Brown, J., O’Brien, P. M., & Wyatt, K. (2013). Selective serotonin reuptake inhibitors for premenstrual syndrome. Cochrane Database of Systematic Reviews, (6).
[18] Lopez, L. M., Kaptein, A. A., & Helmerhorst, F. M. (2012). Oral contraceptives containing drospirenone for premenstrual syndrome. Cochrane Database of Systematic Reviews, (2).
[19] Dante, G., & Facchinetti, F. (2011). Herbal treatments for alleviating premenstrual symptoms: a systematic review. Journal of Psychosomatic Obstetrics & Gynecology, 32(1), 42-51.
[20] Kleinstäuber, M., Witthöft, M., & Hiller, W. (2012). Cognitive-behavioral and pharmacological interventions for premenstrual syndrome or premenstrual dysphoric disorder: a meta-analysis. Journal of Clinical Psychology in Medical Settings, 19(3), 308-319.
[21] Dean, B. B., Borenstein, J. E., Knight, K., & Yonkers, K. (2006). Evaluating the criteria used for identification of PMS. Journal of Women’s Health, 15(5), 546-555.
[22] Heinemann, L. A., Minh, T. D., Filonenko, A., & Uhl-Hochgräber, K. (2010). Explorative evaluation of the impact of severe premenstrual disorders on work absenteeism and productivity. Women’s Health Issues, 20(1), 58-65.