Được biết đến như một “hormone tình yêu” hoặc “hormone âu yếm”, oxytocin có thể tác động mạnh mẽ đến cảm xúc của chúng ta. Dưới đây là 11 cách mà oxytocin ảnh hưởng đến bạn trong các mối quan hệ, dù là tình yêu hay tình thân.

1. Oxytocin có liên quan gì đến tình yêu?

Một nghiên cứu năm 2012 đã phát hiện ra các cặp đôi trong thời gian đầu hay quấn quít nhau thường có mức oxytocin cao hơn đáng kể so với những cặp đôi không còn gần gũi.

Nhưng oxytocin không chỉ xuất hiện khi bạn có tình yêu mới. Nó cũng được giải phóng trong quá trình hoạt động tình dục và có liên quan đến cường độ cực khoái.

Một đánh giá năm 2013 đã tóm tắt tất cả tác dụng tăng cường sự gắn kết mối quan hệ có thể có ở oxytocin. Một số trong số này bao gồm:

+ lòng tin

+ nhìn nhau tràn đầy yêu thương

+ sự đồng cảm

+ luôn nhớ về những kỉ niệm tốt đẹp của nhau

+ sự chung thủy

+ giao tiếp tích cực hơn

_{Hình ảnh được đăng tải bởi freestocks trên Unsplash}

2. Chính xác thì oxytocin là gì?

Oxytocin là một loại hormone hoạt động như một chất dẫn truyền thần kinh. Nó đóng một vai trò quan trọng trong sinh sản.

Cụ thể ở nữ giới, hormone này kích thích chuyển dạ và giải phóng sữa mẹ. Còn ở nam giới, oxytocin giúp di chuyển tinh trùng.

3. Cơ thể chúng ta có sản xuất oxytocin một cách tự nhiên không?

Có, oxytocin là một loại hormone được sản xuất bởi vùng dưới đồi – một vùng nhỏ ở đáy não của bạn – và được tiết ra bởi tuyến yên gần đó. 

Cơ thể chúng ta cũng sản xuất oxytocin khi được bạn tình kích thích và khi ta rơi vào lưới tình. Đó là lý do mà hormone này có biệt danh “hormone âu yếm” và “hormone tình yêu”.

4. Nó được kết nối với dopamine và serotonin như thế nào?

Oxytocin, dopamine và serotonin thường được gọi chung là “hormone hạnh phúc” đối với con người.

Khi bạn thấy ai đó thật hấp dẫn thật thu hút, não bạn sẽ giải phóng dopamine, mức serotonin tăng và oxytocin cũng được sản sinh. Điều này khiến bạn cảm thấy dâng trào cảm xúc lâng lâng, hạnh phúc mỗi khi nghĩ tới người ấy.

5. Oxytocin có thể tác động tích cực đến cảm xúc của chúng ta như thế nào?

Một đánh giá nghiên cứu cho thấy oxytocin có tác động tích cực đến các cảm xúc như:

+ thư giãn

+ lòng tin

+ ổn định tâm lý về tổng thể

Hormon này cũng đã được chứng minh là làm giảm mức độ căng thẳng và lo lắng khi được giải phóng vào một số phần của não.

6. Mối quan hệ giữa oxytocin và tình mẹ là gì?

Oxytocin đóng một số vai trò quan trọng trong việc làm mẹ, cụ thể:

Sinh nở

Hormon oxytocin báo hiệu tử cung co bóp, bắt đầu chuyển dạ. Nó giúp thúc đẩy quá trình sinh bằng cách tăng sản xuất các hormone liên quan. Sau khi sinh, nó giúp tử cung trở lại kích thước trước đó.

Cho con bú

Khi em bé ngậm vú mẹ thì sẽ kích hoạt giải phóng oxytocin. Điều này báo hiệu cơ thể tiết sữa cho bé.

Gắn kết

Các nghiên cứu trên người và động vật về tác dụng của oxytocin đối với mối liên kết mẹ con đã phát hiện ra những bà mẹ có mức độ oxytocin cao hơn có nhiều khả năng thực hiện các hành vi nuôi dạy con cái đầy tình cảm, bao gồm:

+ thường xuyên kiểm tra bé

+ có những cái chạm vô cùng trìu mến

+ hát hoặc nói chuyện với bé 

+ thường tắm rửa và chải chuốt cho bé

Một số nghiên cứu cho thấy những đứa trẻ được nuôi dạy theo kiểu này sẽ được tăng cường oxytocin, thôi thúc chúng tìm cách tiếp xúc nhiều hơn với mẹ, củng cố hơn nữa mối gắn kết mẹ con.

Những ảnh hưởng này không chỉ giới hạn ở mối quan hệ mẹ con ruột thịt. Các nhà nghiên cứu trong một nghiên cứu năm 2014 đã phát hiện ra oxytocin có tác dụng tương tự ở cả mẹ nuôi.

7. Oxytocin có thể tạo ra tác dụng tương tự đối với người bố không?

Có bằng chứng cho thấy việc lên chức “bố mẹ” cũng kích thích giải phóng oxytocin ở người bố.

Ví dụ một nghiên cứu năm 2010 phát hiện nếu giữa bố và con có nhiều tương tác với nhau thì sẽ dẫn đến mức oxytocin cao hơn. Những kiểu tương tác ví dụ như hướng sự chú ý của con vào một số đồ vật nhất định và khuyến khích con tự khám phá.

_{Hình ảnh được đăng tải bởi Element5 Digital trên Unsplash}

8. Liệu oxytocin có tăng cường sự chung thủy không?

Mối liên hệ giữa oxytocin và sự chung thủy có thể bắt đầu từ khả năng của hormone này khiến nam giới coi người yêu của mình hấp dẫn hơn những phụ nữ khác (dù quen thân hay xa lạ).

Nghiên cứu từ năm 2012 cho thấy oxytocin có thể tác động đến nam giới để giữ khoảng cách với những người phụ nữ xa lạ mà hấp dẫn.

Bạn càng dành nhiều thời gian cho người ấy, bạn càng sản xuất nhiều oxytocin; bạn càng sản xuất nhiều oxytocin thì bạn càng khao khát người ấy nhiều hơn. Đây là cơ chế khen thưởng trong não bộ tạo một vòng lặp, cũng tương tự với cơ chế “gây nghiện”.

Người ta cũng cho rằng oxytocin làm giảm cảm giác mới lạ khi tương tác với người lạ. 

9. Oxytocin có tác dụng chữa bệnh gì không?

Oxytocin có thể được tiêm để tạo ra hoặc cải thiện các cơn co thắt khi phụ nữ chuyển dạ. Nó cũng có thể được sử dụng để giảm chảy máu sau khi sinh con hoặc phá thai.

Nồng độ oxytocin thấp có liên quan đến các triệu chứng trầm cảm, bao gồm cả trầm cảm sau sinh. Các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu xem việc cho oxytocin dưới dạng thuốc viên hay thuốc xịt mũi có thể giúp giảm bớt lo lắng và trầm cảm hay không.

Nhưng cho đến nay kết quả vẫn đáng thất vọng. Một phần là do hormone này khó có thể vượt qua hàng rào máu não khi được đưa vào theo cách nhân tạo như vậy.

10. Vậy làm sao để tăng oxytocin một cách tự nhiên?

Một cách hứa hẹn hơn để tăng oxytocin tự nhiên là tập thể dục, đặc biệt là các hoạt động cường độ cao, có thể làm tăng đột biến nồng độ oxytocin. Một nghiên cứu ghi nhận mức tăng vọt nồng độ oxytocin đo được trong nước bọt của người tham gia sau khi tập luyện võ thuật cường độ cao. 

Âm nhạc dường như cũng làm tăng mức oxytocin, đặc biệt là khi mọi người hát karaoke, bởi điều này làm tăng thêm yếu tố gắn kết.

Hoặc chỉ một hành động đụng chạm đơn giản cũng có thể tăng cường giải phóng oxytocin ví dụ nắm tay, ôm, âu yếm hay “phức tạp” hơn là làm tình.

_{Hình ảnh được đăng tải bởi Maira Gallardo trên Unsplash}

11. Oxytocin có nhược điểm nào cần để tâm không?

Mặc dù oxytocin giúp tăng cường sự gắn kết nhưng nó cũng có thúc đẩy sự thiên vị và thành kiến. Điều này dẫn tới việc hình thành “người mình” và “người ngoài”.

Loại hormone này cũng có liên quan đến cảm giác ghen tị và không trung thực. Nhưng chúng ta cần nhiều nghiên cứu hơn để hiểu đầy đủ những tác động này.

Điểm mấu chốt

Những tác dụng tích cực của oxytocin đến cảm xúc của chúng ta đã được nghiên cứu và chứng minh. Oxytocin được cơ thể tự tổng hợp và tiết ra theo những tín hiệu thần kinh hoặc trong các hoàn cảnh tăng cường sự gắn kết và yêu thương. Lối sống lành mạnh, quan hệ cảm xúc tích cực là những yếu tố giúp cơ thể duy trì một mức oxytocin ổn định và cân bằng.

Nhưng đó chưa phải là bức tranh toàn cảnh. Vai trò của oxytocin trong hành vi của con người còn phức tạp hơn nhiều. Do đó, chúng ta vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn để hiểu loại hormone mạnh mẽ này có thể làm được những gì đối với tâm sinh lý của con người.

Nguồn thông tin từ:

Love Hormone: What Is Oxytocin and What Are Its Effects? (healthline.com)

Oxytocin: The love hormone – Harvard Health 

Bài viết liên quan

Mọi điều bạn cần biết về xuất tinh ở nam giới và nữ giới

Vú và ung thư vú: Hiểu đúng và đủ để giữ “vòng 1” luôn khỏe mạnh

Viêm gan C là gì?

Viêm gan B là gì?

Hôm nay SEBT muốn chia sẻ về một chủ đề rất quen thuộc: mang bao hay không mang bao? Thật ra câu trả lời sẽ tùy thuộc ở mỗi người chứ không có đúng hay sai. Điều quan trọng là bạn biết được một khi mình đã quyết định thì mọi kết quả đều do mình. Mình là người chịu trách nhiệm cho mọi lựa chọn trong cuộc sống này. 

X và bạn trai quen nhau lâu rồi, cũng đã quan hệ, và những lần trước thì rất ổn. Một lần X và bạn trai quan hệ thì có rách bao cao su. Sau đó bạn trai nói thích cảm giác không bao, bạn cũng hay xem phim p0rn thấy người ta chơi không bao. Rồi dạo gần đây bạn trai hay bị xìu lúc đeo bao vào. X và bạn trai phân vân không biết có nên đeo bao hay không. 

Trong câu chuyện trên, SEBT có vài điều muốn chia sẻ như sau. 

Khi quan hệ có nên đeo bao hay không?

Trước khi bạn quyết định khi quan hệ có đeo bao cao su hay không, trước hết bạn và bạn tình hãy trả lời các câu hỏi sau: 

1/ Các bạn đã trang bị đủ kiến thức về sinh sản, tránh thai cũng như các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục chưa?

2/ Các bạn đã trang bị kiến thức về vệ sinh trước và sau khi quan hệ chưa? Vì tình trạng viêm nhiễm sau khi quan hệ trần đang gia tăng.

3/ Các bạn đã nói chuyện với nhau về tâm lý, trách nhiệm và kinh tế cho mọi rủi ro có thể xảy ra khi quan hệ tình dục không dùng bao cao su chưa? Ví dụ như nếu lỡ có thai ngoài ý muốn thì các bạn sẽ làm gì? Kể cả khi các bạn đã quyết định dùng biện pháp tránh thai khác như thuốc tránh thai hàng ngày.

Bởi một khi đã quan hệ thâm nhập thì luôn có khả năng mang thai dù sử dụng biện pháp tránh thai lâu dài với hiệu quả cao. Vì không biện pháp nào đảm bảo 100% hiệu quả cả. 

4/ Quan hệ không dùng bao cao su còn liên quan đến các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục, các bạn đã biết về tình trạng sức khoẻ của nhau chưa? Các bạn đã có thói quen đi khám sức khỏe sinh sản và các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục định kỳ chưa? Giả sử quan hệ không dùng bao cao su, các bạn mắc các bệnh STIs thì sẽ giải quyết như thế nào?

Bạn và bạn tình cần ngồi lại, cùng trả lời thật nghiêm túc các câu hỏi trên, rồi hẵng quyết định lựa chọn biện pháp ngừa thai nào, và có nên quan hệ không dùng bao cao su hay không. Khi bạn đã quyết định hành động thì bản thân hãy có bản lĩnh chịu trách nhiệm với mọi sự lựa chọn của mình, không đổ lỗi cho ai hay đổ lỗi cho hoàn cảnh.

Phim ảnh và việc mang bao cao su

Như vậy chúng ta cũng thấy câu chuyện có mang bao cao su hay không cũng phải cân nhắc nhiều khía cạnh về mặt sức khoẻ chứ không phải dừng lại ở việc là bạn nam thích hay không, bạn bị xìu khi mang, hay là vì bạn muốn cảm giác trần giống trên phim ảnh. 

Phim ảnh mang lại cho chúng ta những hình ảnh để kích thích, để có thêm công cụ thực hành, trải nghiệm tình dục. Nhưng sự an toàn là do chính chúng ta tạo ra cho mình. Trên phim ảnh diễn viên quan hệ trần có thể không mang thai, không lây nhiễm bệnh vì họ có những cách bảo vệ theo luật làm phim, còn chúng ta quan hệ không sử dụng bao cao su thì luôn có xác suất cao mang thai và lây nhiễm bệnh. Và khi có rủi ro xảy ra, chúng ta là người chịu trách nhiệm bởi đó là quyết định của mình, chứ phim ảnh hay những mong muốn không dùng bao của người trong cuộc đều không thể bảo vệ cơ thể của các bạn.

Bạn có thể xem video này để hiểu thêm về thế giới phim p0rn:

[Tập 209] Phim Khi*u D*m Có Đạo Đức | CCS | SEBT (youtube.com)

Cảm nhận trong cuộc “yêu” là cả cơ thể

Chúng ta cũng không thể đổ lỗi hết cho bao cao su làm mình bị xìu vì nó làm mất cảm giác chân thật. Bởi khi kích thích, mình chưa mang bao, đến khi chuẩn bị cương thì mới mang vào, nghĩa là bạn nam đã có thể cảm nhận được sự hưng phấn của những cái chạm từ bạn tình. 

Khi bạn nam chuẩn bị xuất tinh là lúc bạn bước vào giai đoạn lên đỉnh, đây là chuyện có thể xảy ra rất tự nhiên mà không lệ thuộc vào việc mang bao hay không, vì phần lớn não bộ mới là nơi kiểm soát phản ứng tình dục chứ không phải phần bên dưới như mình nghĩ. Có lẽ do bạn trai muốn quan hệ trần nên sinh ra tâm lý không thích đeo bao vào hay đeo bao làm mất cảm xúc.

Thay đổi để mang bao hiệu quả

Sử dụng bao cao su mỏng, ôm sát nhưng vẫn có hiệu quả bảo vệ cao

Hiện nay đã có nhiều loại bao cao su mỏng đến mức có cảm giác đeo như không đeo, có sẵn cả gel bôi trơn nhằm tăng khoái cảm đồng thời mang lại sự bảo vệ tối ưu.

_{Hình ảnh được đăng tải bởi Reproductive Health Supplies Coalition trên Unsplash}

Mình kích thích bằng tay hoặc đồ chơi đến khi “cậu ciu” chuẩn bị cương cứng thì mới đeo vào, vì thế bạn nam không cần áp lực rằng khi đeo vào thì cảm giác thăng hoa bay mất. Sau 

Đeo bao cao su theo cách gợi cảm hơn

Một trong những cách để đeo bao không bị mất cảm xúc đó là bạn nữ trực tiếp đeo cho bạn nam. Cả hai cùng thực tập để hỗ trợ bạn dùng bao cao cao su thật thoải mái. Trên hết bạn tình đeo bao cao su cho mình, hình ảnh không những gợi cảm mà còn rất đẹp, rất văn minh, mang tinh thần cùng nhau an toàn tận hưởng cuộc “yêu”. 

Bạn gái có thể đeo bao cao su cho bạn nam hoặc sử dụng tay “vuốt trụ”, sau đó khi bạn nam chuẩn bị gần cương thì bạn nữ đeo cho bạn.

Cả hai có thể cùng “tự sướng”

Cả hai có thể cùng “tự sướng”, đây là cách mà chúng ta nhìn quá trình thăng hoa của nhau, khi ấy bạn nam thấy được có sự đồng hành của người mình yêu, có người ấy ở bên, thì việc bạn nam mang bao cao su sẽ như một cách thể hiện bản lĩnh của bạn ấy, rồi bạn sẽ có hình ảnh tốt với bao cao su hơn.

Kích thích những điểm nhạy cảm khác

Bên cạnh đó cảm nhận trong cuộc “yêu” có thể là khắp cơ thể, là cái sâu bên trong khi thấy gắn kết với người ấy, thấy được kích thích nhiều nơi chứ không chỉ là tập trung vào cảm giác của dương vật. 

Vì thế chúng ta có thể cùng nhau cảm nhận từng cái mơn trớn khi “yêu”, sau đó mình khoan hãy thâm nhập. Mà thả cho cơ thể thoải mái, tận hưởng những nét chạm trên cơ thể, đến khi bạn chuẩn bị xuất tinh thì bạn mang bao cao su vào, thay vì thâm nhập bạn nữ tiếp tục ôm bạn nam, hôn bạn hoặc kích thích những điểm nhạy cảm trên người bạn. Như vậy thì dần dần, bạn nam có thể cảm được cực khoái ngay cả khi đeo bao cao su.

Việc luyện tập này sẽ cần thời gian nên cả hai hãy kiên nhẫn, chậm rãi và dùng biện pháp tránh thai khác cho đến khi bạn nam quay lại cảm giác thoải mái khi dùng bao cao su (ví dụ thuốc tránh thai hàng ngày).

Sự an toàn là lựa chọn ở chính bạn. Nếu bạn thật sự mong muốn được tận hưởng tình dục trọn vẹn với sự bảo vệ cơ thể mình và cơ thể đối phương tốt nhất, bạn sẽ tự có cách phù hợp. 

Bài viết liên quan

Mọi điều bạn cần biết về xuất tinh ở nam giới và nữ giới

Vú và ung thư vú: Hiểu đúng và đủ để giữ “vòng 1” luôn khỏe mạnh

Viêm gan C là gì?

Viêm gan B là gì?

FSH là viết tắt của Follicle-Stimulating Hormone (Hormone kích thích nang trứng). Nó cũng là một trong những hormone chính liên quan đến điều hòa chu kỳ kinh nguyệt và rụng trứng. Vì vậy, FSH trở thành hormone quan trọng không chỉ đối với sức khỏe mà còn cả khả năng sinh sản ở nữ giới.

Trong bài viết này, SEBT sẽ cung cấp mọi thông tin mà bạn cần biết về mức FSH của mình, bao gồm cách nhận biết mức FSH bình thường như thế nào, các triệu chứng của mức FSH cao và thấp cũng như cách cân bằng FSH.

FSH là gì?

_{Nguồn ảnh từ Wikipedia}

FSH được gọi là hormone hướng sinh dục (gonadotropin hormone), được tuyến yên trong não tiết ra và sau đó tác động lên buồng trứng.

Ngoài FSH thì còn một loại hormone hướng sinh dục khác trong cơ thể: hormone tạo hoàng thể (LH). Đây là một cặp bài trùng khắng khít không thể sống thiếu nhau: nếu không có LH thì sẽ không có FSH. Và chúng hoạt động song song để mang đến những thay đổi trong điều hòa sự rụng trứng.

Mức FSH bình thường ở phụ nữ

Mức độ FSH ở phụ nữ có mối liên hệ phức tạp với mức dự trữ buồng trứng (SEBT sẽ nói thêm về điều này sau). Vì vậy, mức FSH “bình thường” sẽ thay đổi khi chúng ta già đi. Lý do là vì mức dự trữ buồng trứng sẽ giảm khi phụ nữ già đi, khiến cho mức FSH tăng lên.

Lại nói thêm về hormone hướng sinh dục. Đây là hormone được giải phóng từ tuyến yên trong não, sau đó tiếp tục tác động lên buồng trứng. Có hai loại hormone hướng sinh dục: hormone kích thích nang trứng (FSH) và hormone tạo hoàng thể (LH). 

Tuyến yên sản xuất FSH tác động lên buồng trứng để kích thích sự phát triển của các nang chứa trứng. Cùng với việc phát triển các nang trứng, FSH còn kích thích các tế bào hạt bao quanh nang trứng sản xuất ra estrogen, một loại hormone thiết yếu để điều hòa chu kỳ kinh nguyệt. Bạn có thể đọc thêm về estrogen tại đây. 

FSH đóng vai trò gì?

FSH có hai chức năng chính:

1. Giúp nang trứng phát triển.

2. Giúp tạo ra estrogen.

_{Nguồn ảnh từ inviTRA}

Về chức năng giúp nang trứng phát triển:

Nữ giới được sinh ra với những quả trứng “chưa trưởng thành”. Vì vậy, mỗi tháng, một số trong số chúng bắt đầu trưởng thành trước khi một số được phóng thích trong quá trình rụng trứng. Trứng được đặt trong các nang nhỏ bên trong buồng trứng và chính những nang này là tín hiệu của FSH để chuẩn bị cho trứng rụng.

Về chức năng giúp tạo ra estrogen:

FSH cũng kích thích các tế bào bao quanh nang trứng tạo ra estrogen, một loại hormone thiết yếu khác để điều hòa chu kỳ kinh nguyệt và sức khỏe sinh sản.

Mối liên hệ giữa FSH và LH

Khi trứng đã trưởng thành hoàn toàn và sẵn sàng rụng trong quá trình rụng trứng thì LH sẽ tham gia vào.

Sự gia tăng LH được giải phóng một lần nữa bởi tuyến yên trong não, khiến nang trứng trưởng thành nhất sẽ vỡ ra – giải phóng trứng vào ống dẫn trứng. Đây còn được gọi là sự rụng trứng. 

Mặc dù FSH tạo ra nhiều nang trứng và do đó có nhiều trứng trưởng thành trong mỗi chu kỳ nhưng chỉ có một nang trứng sẽ giải phóng một quả trứng mỗi tháng. Điều này là do FSH và LH đều tham gia vào các vòng phản hồi tiêu cực, được điều khiển bởi estrogen (E2).

Vậy vòng phản hồi tiêu cực là gì?

Việc tăng mức FSH trong giai đoạn đầu của chu kỳ kinh nguyệt sẽ dẫn đến sản sinh ra nhiều estrogen hơn. Nhưng điều này lại có tác động phản hồi tiêu cực đến mức FSH. Nói cách khác, khi bạn có nhiều estrogen, nó sẽ phản hồi lại não rằng não cần ngừng tạo FSH đi.

_{Nguồn ảnh từ peninsulaacupuncture}

Tương tự với LH, nồng độ estrogen tiếp tục tăng trong suốt chu kỳ và khi đạt đến đỉnh điểm vào khoảng giữa chu kỳ, nó sẽ gây ra sự gia tăng đột ngột của LH, thúc đẩy quá trình rụng trứng.

Sau khi rụng trứng, nang rỗng từng chứa trứng sẽ tạo ra hormone progesterone để hỗ trợ việc thụ thai, làm tổ và giai đoạn đầu của thai kỳ.

Nồng độ progesterone cao sẽ báo cho não ngừng sản xuất FSH. Bây giờ, nếu việc mang thai không xảy ra, lượng estrogen và progesterone sẽ giảm xuống, điều này không chỉ gây ra chu kỳ kinh nguyệt của nữ giới mà còn báo cho não biết rằng nó cần bắt đầu tạo ra FSH để bắt đầu lại toàn bộ quá trình trong chu kỳ kinh nguyệt tiếp theo.

Mức FSH cao

Vậy điều gì xảy ra khi chúng ta có mức FSH cao? Đầu tiên, chúng ta sẽ tìm hiểu lý do khiến mức FSH tăng cao.

Lý do nào khiến mức FSH tăng cao?

Lý do phổ biến nhất khiến mức FSH cao là mức dự trữ buồng trứng (số lượng trứng) thấp hoặc buồng trứng không hoạt động bình thường.

Khi chúng ta có mức dự trữ buồng trứng thấp, điều này về cơ bản nghĩa là chúng ta có số lượng nang trứng chưa trưởng thành ít hơn trong buồng trứng, và cơ thể chúng ta sẽ sản xuất ít estrogen hơn. Bởi vì estrogen kiểm soát lượng FSH mà não sản xuất (hãy nhớ lại khái niệm vòng phản hồi tiêu cực mà SEBT đã nhắc ở trên) nên khi chúng ta có ít estrogen hơn, mức FSH có thể tăng lên.

Do đó, mức FSH cao có thể chỉ ra rằng buồng trứng đang không hoạt động bình thường, là dấu hiệu cho thấy mức dự trữ buồng trứng thấp hoặc là dấu hiệu cho thấy sự bắt đầu của thời kỳ mãn kinh.

Các lý do khác khiến mức FSH cao đến từ ung thư buồng trứng và suy buồng trứng sớm (POI), tức là mất chức năng buồng trứng trước tuổi 40.

Trong một số trường hợp, các yếu tố về chế độ ăn uống và lối sống có thể làm tăng mức FSH ở mức độ vừa phải (ví dụ nghiện thuốc lá, rượu).

Triệu chứng của mức FSH cao

_{Hình ảnh được đăng tải bởi Kyle Broad trên Unsplash}

Các triệu chứng của nồng độ FSH cao thường giống với triệu chứng của thời kỳ mãn kinh và có liên quan đến nồng độ oestradiol thấp – đó là lý do tại sao việc kiểm tra nhiều loại hormone sinh sản ở nữ giới để tìm hiểu tận gốc các triệu chứng là rất quan trọng.

Các triệu chứng của mức FSH cao có thể bao gồm:

+ Kinh nguyệt không đều hoặc không có kinh

+ Bốc hỏa và/hoặc đổ mồ hôi đêm

+ Có sự thay đổi về da và tóc

+ Khó thụ thai

Làm thế nào để giảm mức FSH?

Điều quan trọng là bạn phải hiểu rằng nếu mức FSH cao do mãn kinh hoặc mức dự trữ trứng thấp thì dù có điều chỉnh chế độ ăn uống, lối sống thì cũng không thể giảm mức FSH xuống.

Tuy nhiên, có một số yếu tố trong ăn uống sinh hoạt khiến mức FSH cao hơn, chẳng hạn như hút thuốc và uống nhiều rượu.

Nếu bạn đang cố gắng thụ thai, hãy cân nhắc cắt bỏ hoàn toàn rượu và thuốc lá vì điều này sẽ cải thiện cơ hội thụ thai và ngăn ngừa những ảnh hưởng có hại cho em bé khi mang thai.

Dinh dưỡng cũng có thể là một công cụ mạnh mẽ trong việc cân bằng hormone và giúp giảm bớt các triệu chứng. Ở phạm vi bài viết này, SEBT không đi sâu vào dinh dưỡng vì đó là một chủ đề rộng lớn khác, cần ý kiến của chuyên gia về ngành dinh dưỡng.

Mức FSH thấp

Một biểu hiện của sự bất thường FSH trong cơ thể nữa là nó đang ở mức thấp hơn bình thường.

Lý do nào khiến mức FSH thấp?

Nồng độ FSH thấp có thể do tuyến yên trong não không hoạt động bình thường, hay còn được gọi là suy tuyến yên.

Các vấn đề với tuyến yên có thể liên quan trực tiếp đến chính tuyến này hoặc liên quan đến vùng dưới đồi – một phần khác của não kiểm soát việc giải phóng FSH. Điều này dẫn đến một rối loạn được gọi là suy sinh dục hypogonadotropic (hypogonadotropic hypogonadism).

Nguyên nhân có thể là do mức độ căng thẳng cao hoặc thiếu hụt năng lượng, tức là chúng ta đốt cháy nhiều calo hơn mức nạp vào thông qua chế độ ăn uống. Do đó, tình trạng này sẽ phổ biến ở những người rất thiếu cân, chẳng hạn như người mắc chứng rối loạn ăn uống hoặc tập thể dục quá mức. Ở nữ giới, tình trạng này cũng khiến chu kỳ kinh nguyệt ngừng lại, hay còn được gọi là vô kinh vùng dưới đồi (hypothalamic amenorrhea).

Triệu chứng của mức FSH thấp

_{Hình ảnh được đăng tải bởi Yuris Alhumaydy trên Unsplash}

+ Ham muốn tình dục thấp

+ Mệt mỏi

+ Vô sinh

+ Nóng bừng

+ Kinh nguyệt không đều hoặc không có kinh

Mức FSH thấp có thể cho thấy buồng trứng của bạn không đủ trứng trưởng thành. Nhưng một lần nữa, các triệu chứng có thể giống với các triệu chứng của nhiều tình trạng khác, vì vậy việc kiểm tra nhiều loại hormone sinh sản khác nhau là rất quan trọng để hiểu rõ hơn điều gì đang xảy ra.

Làm thế nào để tăng mức FSH?

Nếu nguyên nhân dẫn tới mức FSH giảm liên quan đến chế độ ăn uống và lối sống thì bạn có thể thay đổi cách sinh hoạt để cải thiện. Còn nếu thuộc về những nguyên nhân khác thì phải dùng cách điều trị khác. Do đó, điều quan trọng là bạn cần xác định chính xác nguyên nhân làm mức FSH trong bạn thấp bất thường.

Nếu bạn cho rằng mình có thể đang bị thiếu năng lượng thì việc cân bằng lượng năng lượng nạp vào có thể cải thiện mức FSH của bạn. Bên cạnh đó, nếu bạn đang tập thể dục quá sức thì nên giảm lại.

Tóm tắt các ý chính của bài

• Hormon kích thích nang trứng, hay FSH, là một loại hormone được tạo ra trong não, tác động lên buồng trứng, giúp điều hòa chu kỳ kinh nguyệt và rụng trứng.
• FSH đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của nang noãn (hoặc trứng) và sản xuất estrogen (E2).
• Mức FSH bình thường ở phụ nữ thay đổi khi họ già đi và ở giai đoạn tiền, cận hay mãn kinh.
• FSH được điều hòa bởi các hormone khác, bao gồm estrogen (E2) và progesterone, tác động lên vùng dưới đồi để tăng hoặc giảm sản xuất FSH.
• Mức FSH cao có thể cho thấy suy buồng trứng sớm (POI) hoặc gần đến mãn kinh. Mức FSH cũng có thể cao hơn ở những người nghiện thuốc lá, nghiện rượu nặng hoặc những người bị thiếu vitamin D.
• Mức FSH thấp có thể đồng nghĩa vùng dưới đồi hoặc tuyến yên của bạn không hoạt động như bình thường. Điều này có thể là do bạn đang căng thẳng hoặc thiếu năng lượng.

Nguồn thông tin từ: Follicle-Stimulating Hormone: What Do Your FSH Levels Mean? – Hertility Health

Hy vọng SEBT chia sẻ được những thông tin hữu ích để bạn chăm sóc bản thân tốt hơn, cũng như có đời sống tình dục an toàn, lành mạnh và đạt nhiều khoái cảm hơn. Mong bạn có thể hỗ trợ team SEBT có thêm động lực trong việc lan tỏa nhiều kiến thức giáo dục giới tính, sức khỏe tình dục bổ ích hơn nữa bằng cách donate cho SEBT qua tài khoản sau:

Ngân hàng: TP Bank

Số tài khoản: 02034029903 _ Nguyễn Minh Trang

Bài viết liên quan

Mọi điều bạn cần biết về xuất tinh ở nam giới và nữ giới

Vú và ung thư vú: Hiểu đúng và đủ để giữ “vòng 1” luôn khỏe mạnh

Viêm gan C là gì?

Viêm gan B là gì?

Progesterone là một trong hai hormone sinh dục chính ở nữ (cái còn lại là estrogen). Chức năng chính của nó là điều hòa kinh nguyệt và hỗ trợ mang thai trong cơ thể nữ giới. Các biện pháp tránh thai nội tiết tố như thuốc tránh thai hàng ngày cũng ảnh hưởng rất nhiều đến progesterone.

Nếu bạn có chu kỳ kinh nguyệt không đều, thời gian hành kinh dài hoặc lượng kinh ra nhiều hơn bình thường thì rất có thể nguyên nhân đến từ sự mất cân bằng của nồng độ progesterone trong cơ thể.

Bài viết này sẽ “mổ xẻ” hormone progesterone, giúp bạn hiểu được các triệu chứng liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt, biết khi nào có điều đó không ổn; hỗ trợ bạn có một thai kỳ khỏe mạnh hoặc chọn được loại biện pháp tránh thai phù hợp với mình.

Progesterone là gì? Progesterone được sản xuất như thế nào?

Progesterone là hormone chính trong nhóm hormone được gọi là progestogen. Progestogen thuộc hormone sinh dục (giống như estrogen và androgen), như vậy chúng sẽ tác động đến sự phát triển sinh dục ở tuổi dậy thì và tham gia vào quá trình sinh sản.

_{Nguồn ảnh: fertilityfamily}

Hormone là những phân tử nhỏ được sản xuất bởi các tuyến và di chuyển trong máu cho đến khi chúng đến được cơ quan có tế bào chứa các thụ thể đặc biệt đối với hormone đó. Hormone progesterone thì nhắm mục tiêu và ảnh hưởng đến tử cung, âm đạo, cổ tử cung, vú và tinh hoàn, cũng như là não, mạch máu và xương.

Cơ thể bạn sử dụng cholesterol làm khối xây dựng để tạo ra progesterone. Progesterone được sản xuất chủ yếu ở buồng trứng bởi hoàng thể – đây là khu vực phát triển sau khi quá trình rụng trứng xảy ra và nang trứng xung quanh xẹp xuống.

Một số progesterone cũng được sản xuất bởi tuyến thượng thận, nằm phía trên thận. Khi mang thai, nhau thai sản xuất progesterone.

Chức năng của progesterone là gì?

Trong chu kỳ kinh nguyệt

Vào giữa chu kỳ kinh nguyệt, nồng độ hormone LH gia tăng, dẫn đến rụng trứng. Sau khi trứng được giải phóng, hoàng thể sẽ hình thành và bắt đầu sản xuất progesterone.

Progesterone giúp cơ thể chuẩn bị mang thai bằng cách kích thích sự phát triển của các tuyến và sự phát triển của các mạch máu mới. Tất cả cung cấp một môi trường tốt cho trứng đã thụ tinh làm tổ.

Nếu trứng không được thụ tinh, hoàng thể sẽ bị phá vỡ, dẫn đến nồng độ progesterone giảm. Sự suy giảm này khiến nội mạc tử cung bị phá vỡ, bắt đầu dẫn tới kỳ “máu đổ”.

Trong khi mang thai

Nếu trứng được thụ tinh, hoàng thể sẽ không bị phá vỡ mà tiếp tục sản xuất progesterone. Progesterone lúc này sẽ kích thích các mạch máu cung cấp nội mạc tử cung. Nó cũng thúc đẩy nội mạc tử cung cung cấp chất dinh dưỡng cho phôi đang phát triển.

Khi nhau thai đã hình thành, nó cũng sản xuất progesterone. Cuối cùng, nhau thai trở thành nơi sản xuất chính cho hormone này.

Nồng độ progesterone vẫn tăng cao trong suốt thai kỳ. Nồng độ cao này cũng ngăn cản cơ thể sản xuất thêm trứng trong thai kỳ.

Cuối cùng, progesterone cũng giúp kích thích tiết sữa.

Ở nam giới

Progesterone cũng được sản xuất ở tuyến thượng thận của nam giới. Chức năng của nó gắn liền với sự phát triển của tinh trùng.

Progesterone thay đổi như thế nào trong chu kỳ kinh nguyệt?

Trước khi rụng trứng = giảm progesterone

Khi bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt (tức trong kỳ kinh), nồng độ progesterone thấp và duy trì ở mức này trong suốt giai đoạn nang trứng.

Sau khi rụng trứng = progesterone cao hơn

Progesterone sẽ chiếm ưu thế sau khi rụng trứng (tức vào giai đoạn hoàng thể). Progesterone được sản xuất bởi hoàng thể, là khu vực trên buồng trứng được tạo ra bởi nang trứng bị xẹp chứa trứng rụng. Nồng độ progesterone đạt đỉnh vào giữa giai đoạn hoàng thể.

Nếu quá trình thụ thai không xảy ra, hoàng thể bắt đầu thoái hóa từ 9 đến 10 ngày sau khi rụng trứng, khiến nồng độ progesterone giảm và kinh nguyệt bắt đầu.

_{Nguồn ảnh: Clue App}

Làm sao để biết mức progesterone của bạn có đang bình thường hay không?

Nếu mức progesterone của bạn đang mất cân bằng thì bạn có thể nhận thấy một số dấu hiệu và triệu chứng. Cụ thể:

Nếu mức progesterone thấp

Mức progesterone có thể đang thấp nếu quá trình rụng trứng không diễn ra thường xuyên (hoặc không xảy ra); hoặc nếu cơ thể bạn không thể sản xuất đủ progesterone.

Một số dấu hiệu và triệu chứng của mức progesterone thấp bao gồm:

+ Thời gian hành kinh dài hoặc nặng

+ Ra máu lốm đốm trước kỳ kinh

+ Chu kỳ kinh nguyệt không đều

+ Chu kỳ kinh nguyệt ngắn do giai đoạn hoàng thể ngắn

Một số tình trạng, chẳng hạn như tăng prolactin (một loại hormone kích thích sản xuất sữa), suy giáp hoặc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) cũng có thể khiến trứng rụng không thường xuyên hoặc không rụng trứng, dẫn đến nồng độ progesterone thấp.

Trong những trường hợp này, nguyên nhân khiến nồng độ progesterone thấp cần được chẩn đoán và điều trị.

Khiếm khuyết giai đoạn hoàng thể (Luteal phase defect)

Thuật ngữ “khiếm khuyết giai đoạn hoàng thể” được sử dụng để mô tả tình trạng xảy ra khi cơ thể không sản xuất đủ progesterone tự nhiên để duy trì chức năng bình thường của nội mạc tử cung, hỗ trợ quá trình làm tổ và phát triển của thai kỳ sớm. Cũng có nơi gọi tình trạng này là suy giai đoạn hoàng thể.

Việc chẩn đoán khiếm khuyết ở giai đoạn hoàng thể đang gặp khó khăn và chưa có xét nghiệm nào được thống nhất về vấn đề này. Khi không xác định được nguyên nhân khiến lượng progesterone thấp thì không có hướng dẫn rõ ràng về cách thức và thời điểm điều trị.

Progesterone thấp và vấn đề sẩy thai

_{Nguồn ảnh: healthypregnancy}

Khi biết được tầm quan trọng của progesterone trong việc duy trì thai kỳ thì điều đó đồng nghĩa progesterone thấp có thể là nguyên nhân gây vô sinh hoặc sảy thai. Tuy nhiên, đây là chủ đề tranh luận giữa các nhà nghiên cứu và nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe về việc liệu khiếm khuyết trong giai đoạn hoàng thể có phải là nguyên nhân gây vô sinh hay không, cùng với cách chẩn đoán và điều trị tốt nhất.

Progesterone thấp trong giai đoạn hoàng thể dường như không liên quan đến việc tăng nguy cơ sẩy thai. Một nghiên cứu trên 191 người cho thấy nồng độ progesterone trong giai đoạn hoàng thể ở những người bị sảy thai sớm cũng tương tự với những người không bị sảy thai (1).

Một nghiên cứu khác bao gồm 197 người đã từng sảy thai ít nhất hai lần liên tiếp cho thấy mức progesterone thấp trong giai đoạn hoàng thể không dự đoán được ai sẽ tiếp tục sảy thai lần nữa (2).

Progesterone thấp trong thời kỳ đầu mang thai có thể là triệu chứng của thai kỳ khó sống và là nguyên nhân gây sẩy thai. Một nghiên cứu cho thấy những người bị chảy máu trong thời kỳ đầu mang thai có lượng progesterone thấp hơn và có nhiều khả năng bị sẩy thai hơn những người không bị chảy máu trong ba tháng đầu (3).

Đối với những người đã sẩy thai nhiều lần mà không rõ nguyên nhân, điều trị bằng progestogen có thể giúp ngăn ngừa sẩy thai – đặc biệt ở những người đã sẩy thai từ 3 lần trở lên. Nhưng vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn (4).

Nếu mức progesterone cao

Nồng độ progesterone cao thì thường không gây ra bất kỳ ảnh hưởng tiêu cực nào đến sức khỏe. Nồng độ progesterone tự nhiên sẽ đạt mức cao trong thời kỳ mang thai.

Trên thực tế, progesterone thường có trong thuốc tránh thai vì nó có thể đánh lừa cơ thể khiến cơ thể không rụng trứng.

Vậy mức progesterone bình thường là bao nhiêu?

Nồng độ progesterone được đo thông qua xét nghiệm máu. Điều quan trọng bạn cần nhớ là mức progesterone dao động trong suốt chu kỳ kinh nguyệt, do đó mức độ có thể thay đổi trong suốt tháng.

Mức progesterone được đo bằng nanogram trên mililit (ng/mL). Biểu đồ dưới đây liệt kê mức progesterone bình thường đối với phụ nữ trưởng thành trong các thời điểm khác nhau của chu kỳ kinh nguyệt và mang thai.

Ở nam giới thì mức progesterone thường thấp hơn nhiều và không được xét nghiệm trừ khi nghi ngờ có rối loạn chức năng tuyến thượng thận. Mức bình thường là dưới 0,20 ng/mL.

Lưu ý là kết quả có thể khác nhau giữa các cơ sở y tế nơi bạn sinh sống. Biểu đồ trên chỉ mang tính chất tham khảo. Bạn nên hỏi bác sĩ về kết quả sau khi xét nghiệm máu để xem nồng độ progesterone hiện tại có bình thường không.

Làm sao để tăng mức progesterone nếu đang thấp?

Trước hết, bạn cần đi xét nghiệm để xác định chắc chắn nồng độ progesterone trong cơ thể mình đang thấp chứ đừng tự phán đoán thông qua các triệu chứng lâm sàng.

Nếu kết quả cho thấy nồng độ progesterone của bạn đang ở mức thấp thì bác sĩ có thể kê toa hoặc đề xuất các phương pháp điều trị bổ sung progesterone.

Với các loại thực phẩm chức năng có tác dụng tăng progesterone tự nhiên thì hiện chưa được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) giám sát hoặc quản lý về chất lượng, liều lượng như các sản phẩm không kê đơn khác.

Vì vậy, nếu bạn đang muốn dùng loại thực phẩm chức năng nào để tăng progesterone tự nhiên thì nên đem đến gặp bác sĩ để xem thuốc ấy có an toàn để dùng không.

Các thực phẩm giúp tăng mức progesterone tự nhiên

_{Hình ảnh được đăng tải từ Dan Gold trên Unsplash}

Có một số thực phẩm có thể kích thích cơ thể sản xuất progesterone như:

+ các loại đậu

+ bông cải xanh

+ bắp cải

+ súp lơ

+ cải xoăn

+ các loại hạt (nuts) như óc chó, hạnh nhân…

+ bí ngô

+ rau chân vịt

+ các loại ngũ cốc

Một số thực phẩm cũng có thể làm giảm lượng estrogen trong cơ thể, tăng tỷ lệ progesterone so với estrogen, bao gồm:

+ chuối

+ bắp cải

+ động vật giáp xác hoặc thân mềm như nghêu sò ốc hến cua tôm

+ quả óc chó

Kết hợp những thực phẩm này vào chế độ ăn uống của bạn có thể giúp tăng mức progesterone tự nhiên.

Những cách khác để tăng progesterone tự nhiên

+ Duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh. Cân nặng quá mức khiến cơ thể phụ nữ sản sinh ra nhiều estrogen hơn. Điều này làm mất cân bằng trong progesterone. Mặc dù duy trì cân nặng khỏe mạnh không nhất thiết khiến nữ giới tạo ra nhiều progesterone hơn, nhưng điều đó lại giúp nội tiết tố cân bằng hơn.

+ Giảm căng thẳng. Căng thẳng kích hoạt sản xuất hormone gây căng thẳng và có thể khiến thận chuyển đổi các hormone như progesterone thành cortisol. Bạn có thể giảm căng thẳng bằng cách thực hành thiền, viết nhật ký, đọc sách, nghe nhạc hoặc tham gia các hoạt động thư giãn thú vị khác.

+ Tránh tập thể dục quá sức. Hoạt động thể chất có thể giúp ích rất nhiều trong việc giảm mức độ căng thẳng và duy trì cân nặng khỏe mạnh. Tuy nhiên, tập thể dục quá mức lại gây tác dụng ngược. Nó có thể khiến cơ thể sản sinh ra hormone gây căng thẳng hơn progesterone.

Điều quan trọng bạn cần nhớ là lượng hormone progesterone thấp không có nghĩa là bạn đang có sức khỏe kém. Hãy nói chuyện với bác sĩ để xem liệu họ có thể giúp xác định nguyên nhân khiến progesterone thấp hay không.

Progestin trong các biện pháp tránh thai nội tiết tố có liên quan đến progesterone không?

Progestin là hormone tổng hợp được tạo ra từ progesterone hoặc testosterone, có tác dụng giống progesterone. Progestin được sử dụng trong tất cả các biện pháp tránh thai nội tiết tố (dùng một mình hoặc kết hợp với estrogen), ví dụ như thuốc tránh thai hàng ngày.

_{Hình ảnh được đăng tải từ Thought Catalog trên Unsplash}

Bởi vì cấu trúc hóa học của chúng hơi khác so với progesterone của cơ thể nên chúng không phù hợp hoàn toàn với các thụ thể progesterone. Progestin có thể gắn vào nhiều thứ hơn là chỉ các thụ thể progesterone trong cơ thể. Chúng cũng có thể liên kết với các thụ thể androgen và estrogen, gây ra tác dụng phụ liên quan đến các hormone này tùy thuộc vào việc progestin kích hoạt hay ngăn chặn thụ thể.

Ví dụ, progestin kích hoạt thụ thể androgen có thể dẫn đến các tác dụng phụ như mụn trứng cá hoặc rậm lông (thừa tóc) ở một số người, đặc biệt là khi biện pháp tránh thai có lượng estrogen thấp hoặc không có (5). Nhưng biện pháp tránh thai nội tiết tố (thường là dạng thuốc viên như thuốc tránh thai hàng ngày) cũng có thể được sử dụng để điều trị mụn trứng cá và rậm lông (6,7).

Do đó không phải ai cũng đều có tác dụng phụ giống nhau, nhưng đối với một số người, công thức và loại progestin cụ thể sẽ quan trọng.

Đôi khi liều progestin không đủ cao hoặc sự gắn kết giữa progestin và thụ thể progesterone không đủ mạnh, gây chảy máu hoặc ra máu trong khi vẫn đang dùng thuốc tránh thai hoặc gây ra kinh nguyệt nhiều hơn.

Đôi khi một sự thay đổi đơn giản về liều lượng hoặc loại biện pháp tránh thai có thể cải thiện những tác dụng phụ này.

Nhưng không phải lúc nào progestin cũng là “thủ phạm”. Trong các biện pháp tránh thai nội tiết kết hợp (có cả progestin và estrogen), liều lượng estrogen có thể đóng vai trò gây ra một số tác dụng phụ.

Nếu bạn gặp phải những tác dụng phụ không mong muốn mà bạn cho rằng có thể liên quan đến biện pháp tránh thai của mình, hãy tới gặp bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và xin lời khuyên.

Các biện pháp tránh thai nội tiết tố ảnh hưởng đến progesterone trong cơ thể như thế nào?

Khi sử dụng những biện pháp tránh thai nội tiết tố có chứa progestin thì nó sẽ ảnh hưởng ít nhiều đến nồng độ progesterone trong cơ thể. Và ảnh hưởng thế nào sẽ phụ thuộc vào việc liệu biện pháp tránh thai đó có ức chế sự rụng trứng không.

Bởi nếu bạn không rụng trứng thì nồng độ progesterone của bạn sẽ thấp và đi một đường thẳng một cách ổn định (không có đỉnh).

Nhóm các biện pháp tránh thai nội tiết tố loại kết hợp

Các biện pháp tránh thai nội tiết tố loại kết hợp (chứa cả estrogen và progestin) chủ yếu tránh thai bằng cách ngừng rụng trứng. Chúng cũng làm đặc chất nhầy cổ tử cung để ngăn tinh trùng gặp trứng.

Với loại thuốc tránh thai hàng ngày kết hợp

Progesterone bị ức chế ở những người dùng các loại thuốc tránh thai kết hợp (liều lượng, loại progestin và chế độ điều trị khác nhau), cho thấy không có sự rụng trứng ở loại biện pháp tránh thai này.

Với miếng dán tránh thai

Trong một nghiên cứu, nồng độ progesterone ở những người sử dụng miếng dán tránh thai thấp hơn so với trước khi bắt đầu dán miếng dán (8). Miếng dán ngăn rụng trứng trong hầu hết các chu kỳ nếu nó được sử dụng đúng cách.

Nhóm các biện pháp tránh thai nội tiết tố chỉ chứa progestin

Sự rụng trứng vẫn có thể xảy ra đối với một số biện pháp tránh thai chỉ chứa progestin. Điều này có nghĩa nồng độ progesterone vẫn sẽ tăng và giảm theo mô hình điển hình của những người không dùng biện pháp tránh thai nội tiết tố.

Tỷ lệ rụng trứng ở nhóm này khác nhau vì mặc dù tất cả đều chứa progestin nhưng chúng có các loại khác nhau, có liều lượng khác nhau và xâm nhập vào cơ thể qua các con đường khác nhau. Điều này ảnh hưởng đến lượng progestin thực sự đi vào máu và lên não để ngừng rụng trứng.

Tuy hiện tượng rụng trứng vẫn xảy ra nhưng không có nghĩa là biện pháp tránh thai không hiệu quả. Các biện pháp tránh thai chỉ chứa progestin cũng có hiệu quả theo những cách khác, chẳng hạn như làm đặc chất nhầy cổ tử cung để ngăn chặn tinh trùng gặp trứng.

_{Hình ảnh từ Reproductive Health Supplies Coalition trên Unsplash}

Với que cấy tránh thai

Phần lớn người sử dụng que cấy tránh thai etonogestrel sẽ không rụng trứng. Nhưng nếu dùng trong thời gian dài thì ở một số ít người có thể xảy ra rụng trứng do nồng độ thuốc trong cơ thể giảm theo thời gian (9).

Với thuốc tiêm tránh thai

Thuốc tiêm tránh thai còn được gọi là thuốc tiêm medroxyprogesterone acetate (DMPA) dự trữ, có tác dụng ức chế sự rụng trứng và do đó ngăn chặn việc sản xuất progesterone của buồng trứng.

Mức progesterone trung bình đối với người sử dụng thuốc tiêm tránh thai là 0,40 ng/mL. Mức độ này tương tự như người không sử dụng bất kỳ hình thức tránh thai nội tiết tố nào và đang trong giai đoạn nang trứng (tiền rụng trứng) trong chu kỳ kinh nguyệt.

Với vòng tránh thai nội tiết tố

Rụng trứng là hiện tượng phổ biến ở những người sử dụng vòng tránh thai nội tiết tố. Trong một nghiên cứu nhỏ trên 10 người sử dụng vòng tránh thai chứa levonorgestrel 52mg, gần một nửa số chu kỳ được nghiên cứu trong năm đầu tiên sử dụng là rụng trứng (10), và con số này tăng lên theo thời gian.

Trong một nghiên cứu trên 14 người sử dụng vòng tránh thai levonorgestrel 52mg trong 6 năm, sự rụng trứng xảy ra ở 79% chu kỳ mặc dù 9 người tham gia nghiên cứu không có kinh nguyệt đều đặn (11).

Bất kể họ có kinh nguyệt hay không, mức progesterone ở 14 người này tuân theo mô hình progesterone bình thường trong suốt chu kỳ kinh nguyệt, đạt cực đại vào các ngày 20 – 25, với giá trị tối đa nằm trong khoảng điển hình.

Đối với những người sử dụng vòng tránh thai nội tiết tố liều thấp hơn (loại 19,5mg và 13,5mg), sự rụng trứng xảy ra ở hầu hết các chu kỳ (12).

​ Với thuốc tránh thai chỉ chứa progestin

Trong một nghiên cứu trên 43 người dùng thuốc tránh thai có chứa progestin norethindrone, 60% có nồng độ progesterone thấp mà không đạt mức đỉnh điển hình, chứng tỏ không có sự rụng trứng hoặc hoàng thể sản xuất lượng progesterone thấp (13).

40% số người còn lại có khả năng rụng trứng vì họ có mức progesterone cao nhất ít nhất là 5 ng/mL trong tối thiểu 5 ngày, giống như những người không dùng biện pháp tránh thai bằng nội tiết tố (13).

Khả năng rụng trứng ở nhóm này là như nhau ở thời điểm 2 tháng và 6 tháng sử dụng (14).

Nguồn thông tin trong bài:

(1) Vitzthum VJ, Spielvogel H, Thornburg J, West B. A prospective study of early pregnancy loss in humans. Fertil Steril. 2006;86(2):373-9.

(2) Ogasawara M, Kajiura S, Katano K, Aoyama T, Aoki K. Are serum progesterone levels predictive of recurrent miscarriage in future pregnancies? Fertil Steril. 1997;68(5):806-9.

(3) Ku CW, Allen JC, Lek SM, Chia ML, Tan NS, Tan TC. Serum progesterone distribution in normal pregnancies compared to pregnancies complicated by threatened miscarriage from 5 to 13 weeks gestation: a prospective cohort study. BMC Pregnancy Childbirth. 2018;18(360).

(4) Haas DM, Hathaway TJ, Ramsey PS. Progestogen for preventing miscarriage in women with recurrent miscarriage of unclear etiology. Cochrane Database Syst Rev. 2018 Oct 8;10:CD003511.

(5) Dickey RP. Managing contraceptive pill patients. 15th ed. Fort Collins, CO: EMIS, Inc. Medical Publishers; 2014.

(6) Martin KA, Anderson RR, Chang RJ, Ehrmann DA, Lobo RA, Murad MH, et al. Evaluation and treatment of hirsutism in premenopausal women: an Endocrine Society clinical practice guideline. J Clin Endocrinol Metab. 2018 Apr 1;103(4):1233-57.

(7) Arowojolu AO, Gallo MF, Lopez L, Grimes DA. Combined oral contraceptive pills for treatment of acne. Cochrane Database Syst Rev. 2012 Jun 13;(7):CD004425.

(8) Pierson RA, Archer DF, Moreau M, Shangold GA, Fisher AC, Creasy GW. Ortho Evra/Evra versus oral contraceptives: follicular development and ovulation in normal cycles and after an intentional dosing error. Fertil. Steril. 2003;80:34–42

(9) Merck & Co., Inc. Nexplanon prescribing information. Available from: https://www.merck.com/product/usa/pi_circulars/n/nexplanon/nexplanon_pi.pdf

(10) Xiao BL, Zhou LY, Zhang XL, Jia MC, Luukkainen T, Allonen H. Pharmacokinetic and pharmacodynamic studies of levonorgestrel- releasing intrauterine device. Contraception 1990;41:353-62.

(11) Xiao B, Zeng T, Wu S, Sun H, Xiao N. Effect of levonorgestrel-releasing intrauterine device on hormonal profile and menstrual pattern after long-term use. Contraception. 1995;51(6):359-65.

(12) Hatcher RA, Nelson AL, Trussell J, Cwiak C, Cason P, Policar MS, Edelman AB, Aiken AR, Marrazzo JM, Kowal D. Contraceptive Technology. 21st ed. New York, NY: Ayer Company Publishers Inc.; 2018.

(13) Landgren BM, Diczfalusy E. Hormonal effects of the 300 μg norethisterone (NET) minipill. 1. Daily steroid levels in 43 subjects during a pretreatment cycle and during the second month of NET administration. Contraception. 1980;21(1):87-113.

(14) Landgren BM, Diczfalusy E. Hormonal effects of the 300 μg norethisterone (NET) minipill. 3. Comparison of the short-term (2nd month) and medium-term (6th month) effects in 21 subjects. Contraception. 1981;23(3):87–113.

Lược dịch thông tin từ:

Progesterone Function: Chart of Levels, Effects of High, Low Levels (healthline.com)

Progesterone: Definition, Levels, Symptoms of Low Progesterone and More (helloclue.com)

Bài viết liên quan

Mọi điều bạn cần biết về xuất tinh ở nam giới và nữ giới

Vú và ung thư vú: Hiểu đúng và đủ để giữ “vòng 1” luôn khỏe mạnh

Viêm gan C là gì?

Viêm gan B là gì?

Một nhóm gồm 16 người đàn ông Anh đang tham gia thử nghiệm loại thuốc này. Thuốc hiện có tên YCT-529 và là loại thuốc tránh thai dành cho nam giới không chứa hormone đầu tiên được thử nghiệm trên cơ thể người.

Thuốc viên này do YourChoice Therapeutics sản xuất và được phát triển bởi công ty phát triển dược phẩm Quotient Sciences. Thuốc hoạt động bằng cách ngăn cản quá trình sản xuất tinh trùng tiếp cận với vitamin A, từ đó ngăn chặn quá trình sản xuất tinh trùng trong ống sinh tinh ở tinh hoàn.

Thuốc YCT-529 ngăn tinh trùng được hình thành và giải phóng thông qua việc ngăn chặn thụ thể axit retinoic, một dạng vitamin A. Sự thiếu hụt vitamin A trước đây được phát hiện là nguyên nhân dẫn đến vô sinh ở chuột, khỉ và chuột cống.

“Trong nhiều thập kỷ, các nhà nghiên cứu đã hiểu ra vitamin A rất cần thiết cho khả năng sinh sản của nam giới. YCT-529 là chất ức chế thụ thể-alpha [RAR-a] của axit retinoic có tác dụng ngăn chặn việc sản xuất tế bào tinh trùng trong tinh hoàn cũng như sự phóng thích của chúng bằng cách ngăn chặn RAR- alpha (một trong ba thụ thể hạt nhân liên kết với axit retinoic, một dạng vitamin A)”, Gunda Georg, giáo sư chính tại Đại học Dược của Đại học Minnesota và là một trong những nhà phát triển loại thuốc tránh thai mới, phát biểu.

_{Hình ảnh được đăng tải bởi marian anbu juwan từ Pixabay}

Ông còn cho biết thêm: “Trong các nghiên cứu giao phối với chuột, YCT-529 có hiệu quả 99% và có thể đảo ngược tác dụng, nghĩa là nếu ngừng dùng YCT-529 thì vẫn có khả năng sinh sản trở lại. Các nghiên cứu trên khỉ cũng cho thấy điều tương tự. Cả chuột và khỉ đều không cho thấy bất kỳ tác dụng phụ nào”.

Ngoài ra, những con chuột này được phát hiện có khả năng sinh sản trở lại sau 4 đến 6 tuần.

Các dạng thuốc tránh thai dành cho nam giới trước đây hoạt động bằng cách ức chế testosterone, điều này không dẫn tới tác dụng ngăn chặn sản xuất tinh trùng mà dẫn đến các vấn đề trong việc lấy lại khả năng sinh sản đầy đủ cũng như gây ra những tác dụng phụ như tăng cân, mụn trứng cá, dễ gây hấn và giảm ham muốn tình dục. Đây cũng là những tác dụng phụ của các biện pháp tránh thai nội tiết tố dành cho phụ nữ, sử dụng hormone estrogen và progesterone để ngăn ngừa rụng trứng.

Theo kết quả trên Tạp chí Nội tiết lâm sàng và Chuyển hóa, vào năm 2016, thử nghiệm giai đoạn II của nghiên cứu ngừa thai tiêm cho nam giới do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ủy quyền đã bị dừng do tác dụng phụ. 

Các phương pháp tránh thai khác dành cho nam giới đang được thử nghiệm bao gồm thuốc tránh thai nội tiết tố dành cho nam giới có tên là dimethandrolone undecanoate, và gel tránh thai nội tiết tố, đã được đưa vào thử nghiệm giai đoạn III vào năm 2022.

Những thử nghiệm này được hy vọng là bước đầu tiên hướng tới việc nam giới và nữ giới sử dụng các biện pháp tránh thai một cách bình đẳng hơn. Theo một nghiên cứu năm 2021 được công bố trên Tạp chí Nghiên cứu Tình dục, từ 34 đến 82,3% nam giới sẵn sàng sử dụng các biện pháp tránh thai dành cho nam giới.

Heather Vahdat, giám đốc điều hành YourChoice Therapeutics cho biết: 

“Mặc dù hầu hết nam giới coi việc tránh thai là trách nhiệm chung nhưng họ có rất ít lựa chọn để dùng. Nghiên cứu đầu tiên trên cơ thể người về thuốc tránh thai không chứa hormone dành cho nam giới là một cột mốc được chờ đợi từ lâu và là một thành tựu mang tính bước ngoặt trong nỗ lực giành quyền tự chủ sinh sản. 

Trong khi công việc quan trọng còn ở phía trước, chúng tôi tin rằng nghiên cứu đầu tiên trên cơ thể người của YCT-529 là một bước quan trọng hướng tới một tương lai mà cả nam giới và nữ giới đều có quyền quyết định cũng như kiểm soát việc sử dụng các biện pháp tránh thai, mang thai và sinh con. Đây là một loại công bằng về sức khỏe mà chúng tôi tin rằng đã có từ lâu.”

Thử nghiệm giai đoạn I dự kiến ​​sẽ kết thúc vào tháng 6 năm 2024, sau đó sẽ cần nhiều giai đoạn hơn trước khi viên thuốc được đưa ra thị trường.

Nguồn thông tin từ: Male Contraceptive Pill Enters First Trial (newsweek.com)

Bài viết liên quan

Mọi điều bạn cần biết về xuất tinh ở nam giới và nữ giới

Vú và ung thư vú: Hiểu đúng và đủ để giữ “vòng 1” luôn khỏe mạnh

Viêm gan C là gì?

Viêm gan B là gì?