Progesterone 101: Mọi điều bạn cần biết về homrone ảnh hưởng đến kinh nguyệt và mang thai
Progesterone là một trong hai hormone sinh dục chính ở nữ (cái còn lại là estrogen). Chức năng chính của nó là điều hòa kinh nguyệt và hỗ trợ mang thai trong cơ thể nữ giới. Các biện pháp tránh thai nội tiết tố như thuốc tránh thai hàng ngày cũng ảnh hưởng rất nhiều đến progesterone.
Nếu bạn có chu kỳ kinh nguyệt không đều, thời gian hành kinh dài hoặc lượng kinh ra nhiều hơn bình thường thì rất có thể nguyên nhân đến từ sự mất cân bằng của nồng độ progesterone trong cơ thể.
Bài viết này sẽ “mổ xẻ” hormone progesterone, giúp bạn hiểu được các triệu chứng liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt, biết khi nào có điều đó không ổn; hỗ trợ bạn có một thai kỳ khỏe mạnh hoặc chọn được loại biện pháp tránh thai phù hợp với mình.
Progesterone là gì? Progesterone được sản xuất như thế nào?
Progesterone là hormone chính trong nhóm hormone được gọi là progestogen. Progestogen thuộc hormone sinh dục (giống như estrogen và androgen), như vậy chúng sẽ tác động đến sự phát triển sinh dục ở tuổi dậy thì và tham gia vào quá trình sinh sản.
Nguồn ảnh: fertilityfamily
Hormone là những phân tử nhỏ được sản xuất bởi các tuyến và di chuyển trong máu cho đến khi chúng đến được cơ quan có tế bào chứa các thụ thể đặc biệt đối với hormone đó. Hormone progesterone thì nhắm mục tiêu và ảnh hưởng đến tử cung, âm đạo, cổ tử cung, vú và tinh hoàn, cũng như là não, mạch máu và xương.
Cơ thể bạn sử dụng cholesterol làm khối xây dựng để tạo ra progesterone. Progesterone được sản xuất chủ yếu ở buồng trứng bởi hoàng thể – đây là khu vực phát triển sau khi quá trình rụng trứng xảy ra và nang trứng xung quanh xẹp xuống.
Một số progesterone cũng được sản xuất bởi tuyến thượng thận, nằm phía trên thận. Khi mang thai, nhau thai sản xuất progesterone.
Chức năng của progesterone là gì?
Trong chu kỳ kinh nguyệt
Vào giữa chu kỳ kinh nguyệt, nồng độ hormone LH gia tăng, dẫn đến rụng trứng. Sau khi trứng được giải phóng, hoàng thể sẽ hình thành và bắt đầu sản xuất progesterone.
Progesterone giúp cơ thể chuẩn bị mang thai bằng cách kích thích sự phát triển của các tuyến và sự phát triển của các mạch máu mới. Tất cả cung cấp một môi trường tốt cho trứng đã thụ tinh làm tổ.
Nếu trứng không được thụ tinh, hoàng thể sẽ bị phá vỡ, dẫn đến nồng độ progesterone giảm. Sự suy giảm này khiến nội mạc tử cung bị phá vỡ, bắt đầu dẫn tới kỳ “máu đổ”.
Trong khi mang thai
Nếu trứng được thụ tinh, hoàng thể sẽ không bị phá vỡ mà tiếp tục sản xuất progesterone. Progesterone lúc này sẽ kích thích các mạch máu cung cấp nội mạc tử cung. Nó cũng thúc đẩy nội mạc tử cung cung cấp chất dinh dưỡng cho phôi đang phát triển.
Khi nhau thai đã hình thành, nó cũng sản xuất progesterone. Cuối cùng, nhau thai trở thành nơi sản xuất chính cho hormone này.
Nồng độ progesterone vẫn tăng cao trong suốt thai kỳ. Nồng độ cao này cũng ngăn cản cơ thể sản xuất thêm trứng trong thai kỳ.
Cuối cùng, progesterone cũng giúp kích thích tiết sữa.
Ở nam giới
Progesterone cũng được sản xuất ở tuyến thượng thận của nam giới. Chức năng của nó gắn liền với sự phát triển của tinh trùng.
Progesterone thay đổi như thế nào trong chu kỳ kinh nguyệt?
Trước khi rụng trứng = giảm progesterone
Khi bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt (tức trong kỳ kinh), nồng độ progesterone thấp và duy trì ở mức này trong suốt giai đoạn nang trứng.
Sau khi rụng trứng = progesterone cao hơn
Progesterone sẽ chiếm ưu thế sau khi rụng trứng (tức vào giai đoạn hoàng thể). Progesterone được sản xuất bởi hoàng thể, là khu vực trên buồng trứng được tạo ra bởi nang trứng bị xẹp chứa trứng rụng. Nồng độ progesterone đạt đỉnh vào giữa giai đoạn hoàng thể.
Nếu quá trình thụ thai không xảy ra, hoàng thể bắt đầu thoái hóa từ 9 đến 10 ngày sau khi rụng trứng, khiến nồng độ progesterone giảm và kinh nguyệt bắt đầu.
Nguồn ảnh: Clue App
Làm sao để biết mức progesterone của bạn có đang bình thường hay không?
Nếu mức progesterone của bạn đang mất cân bằng thì bạn có thể nhận thấy một số dấu hiệu và triệu chứng. Cụ thể:
Nếu mức progesterone thấp
Mức progesterone có thể đang thấp nếu quá trình rụng trứng không diễn ra thường xuyên (hoặc không xảy ra); hoặc nếu cơ thể bạn không thể sản xuất đủ progesterone.
Một số dấu hiệu và triệu chứng của mức progesterone thấp bao gồm:
+ Thời gian hành kinh dài hoặc nặng
+ Ra máu lốm đốm trước kỳ kinh
+ Chu kỳ kinh nguyệt không đều
+ Chu kỳ kinh nguyệt ngắn do giai đoạn hoàng thể ngắn
Một số tình trạng, chẳng hạn như tăng prolactin (một loại hormone kích thích sản xuất sữa), suy giáp hoặc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) cũng có thể khiến trứng rụng không thường xuyên hoặc không rụng trứng, dẫn đến nồng độ progesterone thấp.
Trong những trường hợp này, nguyên nhân khiến nồng độ progesterone thấp cần được chẩn đoán và điều trị.
Khiếm khuyết giai đoạn hoàng thể (Luteal phase defect)
Thuật ngữ “khiếm khuyết giai đoạn hoàng thể” được sử dụng để mô tả tình trạng xảy ra khi cơ thể không sản xuất đủ progesterone tự nhiên để duy trì chức năng bình thường của nội mạc tử cung, hỗ trợ quá trình làm tổ và phát triển của thai kỳ sớm. Cũng có nơi gọi tình trạng này là suy giai đoạn hoàng thể.
Việc chẩn đoán khiếm khuyết ở giai đoạn hoàng thể đang gặp khó khăn và chưa có xét nghiệm nào được thống nhất về vấn đề này. Khi không xác định được nguyên nhân khiến lượng progesterone thấp thì không có hướng dẫn rõ ràng về cách thức và thời điểm điều trị.
Progesterone thấp và vấn đề sẩy thai
Nguồn ảnh: healthypregnancy
Khi biết được tầm quan trọng của progesterone trong việc duy trì thai kỳ thì điều đó đồng nghĩa progesterone thấp có thể là nguyên nhân gây vô sinh hoặc sảy thai. Tuy nhiên, đây là chủ đề tranh luận giữa các nhà nghiên cứu và nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe về việc liệu khiếm khuyết trong giai đoạn hoàng thể có phải là nguyên nhân gây vô sinh hay không, cùng với cách chẩn đoán và điều trị tốt nhất.
Progesterone thấp trong giai đoạn hoàng thể dường như không liên quan đến việc tăng nguy cơ sẩy thai. Một nghiên cứu trên 191 người cho thấy nồng độ progesterone trong giai đoạn hoàng thể ở những người bị sảy thai sớm cũng tương tự với những người không bị sảy thai (1).
Một nghiên cứu khác bao gồm 197 người đã từng sảy thai ít nhất hai lần liên tiếp cho thấy mức progesterone thấp trong giai đoạn hoàng thể không dự đoán được ai sẽ tiếp tục sảy thai lần nữa (2).
Progesterone thấp trong thời kỳ đầu mang thai có thể là triệu chứng của thai kỳ khó sống và là nguyên nhân gây sẩy thai. Một nghiên cứu cho thấy những người bị chảy máu trong thời kỳ đầu mang thai có lượng progesterone thấp hơn và có nhiều khả năng bị sẩy thai hơn những người không bị chảy máu trong ba tháng đầu (3).
Đối với những người đã sẩy thai nhiều lần mà không rõ nguyên nhân, điều trị bằng progestogen có thể giúp ngăn ngừa sẩy thai – đặc biệt ở những người đã sẩy thai từ 3 lần trở lên. Nhưng vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn (4).
Nếu mức progesterone cao
Nồng độ progesterone cao thì thường không gây ra bất kỳ ảnh hưởng tiêu cực nào đến sức khỏe. Nồng độ progesterone tự nhiên sẽ đạt mức cao trong thời kỳ mang thai.
Trên thực tế, progesterone thường có trong thuốc tránh thai vì nó có thể đánh lừa cơ thể khiến cơ thể không rụng trứng.
Vậy mức progesterone bình thường là bao nhiêu?
Nồng độ progesterone được đo thông qua xét nghiệm máu. Điều quan trọng bạn cần nhớ là mức progesterone dao động trong suốt chu kỳ kinh nguyệt, do đó mức độ có thể thay đổi trong suốt tháng.
Mức progesterone được đo bằng nanogram trên mililit (ng/mL). Biểu đồ dưới đây liệt kê mức progesterone bình thường đối với phụ nữ trưởng thành trong các thời điểm khác nhau của chu kỳ kinh nguyệt và mang thai.
| Giai đoạn | Nồng độ progesterone (ng/mL) |
| Trước rụng trứng | < 0.89 |
| Rụng trứng | ≤ 12 |
| Sau rụng trứng | 1.8 – 24 |
| Tam cá nguyệt thứ 1 (khi mang thai) | 11 – 44 |
| Tam cá nguyệt thứ 2 | 25 – 83 |
| Tam cá nguyệt thứ 3 | 58 – 214 |
Ở nam giới thì mức progesterone thường thấp hơn nhiều và không được xét nghiệm trừ khi nghi ngờ có rối loạn chức năng tuyến thượng thận. Mức bình thường là dưới 0,20 ng/mL.
Lưu ý là kết quả có thể khác nhau giữa các cơ sở y tế nơi bạn sinh sống. Biểu đồ trên chỉ mang tính chất tham khảo. Bạn nên hỏi bác sĩ về kết quả sau khi xét nghiệm máu để xem nồng độ progesterone hiện tại có bình thường không.
Làm sao để tăng mức progesterone nếu đang thấp?
Trước hết, bạn cần đi xét nghiệm để xác định chắc chắn nồng độ progesterone trong cơ thể mình đang thấp chứ đừng tự phán đoán thông qua các triệu chứng lâm sàng.
Nếu kết quả cho thấy nồng độ progesterone của bạn đang ở mức thấp thì bác sĩ có thể kê toa hoặc đề xuất các phương pháp điều trị bổ sung progesterone.
Với các loại thực phẩm chức năng có tác dụng tăng progesterone tự nhiên thì hiện chưa được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) giám sát hoặc quản lý về chất lượng, liều lượng như các sản phẩm không kê đơn khác.
Vì vậy, nếu bạn đang muốn dùng loại thực phẩm chức năng nào để tăng progesterone tự nhiên thì nên đem đến gặp bác sĩ để xem thuốc ấy có an toàn để dùng không.
Các thực phẩm giúp tăng mức progesterone tự nhiên
Hình ảnh được đăng tải từ Dan Gold trên Unsplash
Có một số thực phẩm có thể kích thích cơ thể sản xuất progesterone như:
+ các loại đậu
+ bông cải xanh
+ bắp cải
+ súp lơ
+ cải xoăn
+ các loại hạt (nuts) như óc chó, hạnh nhân…
+ bí ngô
+ rau chân vịt
+ các loại ngũ cốc
Một số thực phẩm cũng có thể làm giảm lượng estrogen trong cơ thể, tăng tỷ lệ progesterone so với estrogen, bao gồm:
+ chuối
+ bắp cải
+ động vật giáp xác hoặc thân mềm như nghêu sò ốc hến cua tôm
+ quả óc chó
Kết hợp những thực phẩm này vào chế độ ăn uống của bạn có thể giúp tăng mức progesterone tự nhiên.
Những cách khác để tăng progesterone tự nhiên
+ Duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh. Cân nặng quá mức khiến cơ thể phụ nữ sản sinh ra nhiều estrogen hơn. Điều này làm mất cân bằng trong progesterone. Mặc dù duy trì cân nặng khỏe mạnh không nhất thiết khiến nữ giới tạo ra nhiều progesterone hơn, nhưng điều đó lại giúp nội tiết tố cân bằng hơn.
+ Giảm căng thẳng. Căng thẳng kích hoạt sản xuất hormone gây căng thẳng và có thể khiến thận chuyển đổi các hormone như progesterone thành cortisol. Bạn có thể giảm căng thẳng bằng cách thực hành thiền, viết nhật ký, đọc sách, nghe nhạc hoặc tham gia các hoạt động thư giãn thú vị khác.
+ Tránh tập thể dục quá sức. Hoạt động thể chất có thể giúp ích rất nhiều trong việc giảm mức độ căng thẳng và duy trì cân nặng khỏe mạnh. Tuy nhiên, tập thể dục quá mức lại gây tác dụng ngược. Nó có thể khiến cơ thể sản sinh ra hormone gây căng thẳng hơn progesterone.
Điều quan trọng bạn cần nhớ là lượng hormone progesterone thấp không có nghĩa là bạn đang có sức khỏe kém. Hãy nói chuyện với bác sĩ để xem liệu họ có thể giúp xác định nguyên nhân khiến progesterone thấp hay không.
Progestin trong các biện pháp tránh thai nội tiết tố có liên quan đến progesterone không?
Progestin là hormone tổng hợp được tạo ra từ progesterone hoặc testosterone, có tác dụng giống progesterone. Progestin được sử dụng trong tất cả các biện pháp tránh thai nội tiết tố (dùng một mình hoặc kết hợp với estrogen), ví dụ như thuốc tránh thai hàng ngày.
Hình ảnh được đăng tải từ Thought Catalog trên Unsplash
Bởi vì cấu trúc hóa học của chúng hơi khác so với progesterone của cơ thể nên chúng không phù hợp hoàn toàn với các thụ thể progesterone. Progestin có thể gắn vào nhiều thứ hơn là chỉ các thụ thể progesterone trong cơ thể. Chúng cũng có thể liên kết với các thụ thể androgen và estrogen, gây ra tác dụng phụ liên quan đến các hormone này tùy thuộc vào việc progestin kích hoạt hay ngăn chặn thụ thể.
Ví dụ, progestin kích hoạt thụ thể androgen có thể dẫn đến các tác dụng phụ như mụn trứng cá hoặc rậm lông (thừa tóc) ở một số người, đặc biệt là khi biện pháp tránh thai có lượng estrogen thấp hoặc không có (5). Nhưng biện pháp tránh thai nội tiết tố (thường là dạng thuốc viên như thuốc tránh thai hàng ngày) cũng có thể được sử dụng để điều trị mụn trứng cá và rậm lông (6,7).
Do đó không phải ai cũng đều có tác dụng phụ giống nhau, nhưng đối với một số người, công thức và loại progestin cụ thể sẽ quan trọng.
Đôi khi liều progestin không đủ cao hoặc sự gắn kết giữa progestin và thụ thể progesterone không đủ mạnh, gây chảy máu hoặc ra máu trong khi vẫn đang dùng thuốc tránh thai hoặc gây ra kinh nguyệt nhiều hơn.
Đôi khi một sự thay đổi đơn giản về liều lượng hoặc loại biện pháp tránh thai có thể cải thiện những tác dụng phụ này.
Nhưng không phải lúc nào progestin cũng là “thủ phạm”. Trong các biện pháp tránh thai nội tiết kết hợp (có cả progestin và estrogen), liều lượng estrogen có thể đóng vai trò gây ra một số tác dụng phụ.
Nếu bạn gặp phải những tác dụng phụ không mong muốn mà bạn cho rằng có thể liên quan đến biện pháp tránh thai của mình, hãy tới gặp bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và xin lời khuyên.
Các biện pháp tránh thai nội tiết tố ảnh hưởng đến progesterone trong cơ thể như thế nào?
Khi sử dụng những biện pháp tránh thai nội tiết tố có chứa progestin thì nó sẽ ảnh hưởng ít nhiều đến nồng độ progesterone trong cơ thể. Và ảnh hưởng thế nào sẽ phụ thuộc vào việc liệu biện pháp tránh thai đó có ức chế sự rụng trứng không.
Bởi nếu bạn không rụng trứng thì nồng độ progesterone của bạn sẽ thấp và đi một đường thẳng một cách ổn định (không có đỉnh).
Nhóm các biện pháp tránh thai nội tiết tố loại kết hợp
Các biện pháp tránh thai nội tiết tố loại kết hợp (chứa cả estrogen và progestin) chủ yếu tránh thai bằng cách ngừng rụng trứng. Chúng cũng làm đặc chất nhầy cổ tử cung để ngăn tinh trùng gặp trứng.
Với loại thuốc tránh thai hàng ngày kết hợp
Progesterone bị ức chế ở những người dùng các loại thuốc tránh thai kết hợp (liều lượng, loại progestin và chế độ điều trị khác nhau), cho thấy không có sự rụng trứng ở loại biện pháp tránh thai này.
Với miếng dán tránh thai
Trong một nghiên cứu, nồng độ progesterone ở những người sử dụng miếng dán tránh thai thấp hơn so với trước khi bắt đầu dán miếng dán (8). Miếng dán ngăn rụng trứng trong hầu hết các chu kỳ nếu nó được sử dụng đúng cách.
Nhóm các biện pháp tránh thai nội tiết tố chỉ chứa progestin
Sự rụng trứng vẫn có thể xảy ra đối với một số biện pháp tránh thai chỉ chứa progestin. Điều này có nghĩa nồng độ progesterone vẫn sẽ tăng và giảm theo mô hình điển hình của những người không dùng biện pháp tránh thai nội tiết tố.
Tỷ lệ rụng trứng ở nhóm này khác nhau vì mặc dù tất cả đều chứa progestin nhưng chúng có các loại khác nhau, có liều lượng khác nhau và xâm nhập vào cơ thể qua các con đường khác nhau. Điều này ảnh hưởng đến lượng progestin thực sự đi vào máu và lên não để ngừng rụng trứng.
Tuy hiện tượng rụng trứng vẫn xảy ra nhưng không có nghĩa là biện pháp tránh thai không hiệu quả. Các biện pháp tránh thai chỉ chứa progestin cũng có hiệu quả theo những cách khác, chẳng hạn như làm đặc chất nhầy cổ tử cung để ngăn chặn tinh trùng gặp trứng.
Hình ảnh từ Reproductive Health Supplies Coalition trên Unsplash
Với que cấy tránh thai
Phần lớn người sử dụng que cấy tránh thai etonogestrel sẽ không rụng trứng. Nhưng nếu dùng trong thời gian dài thì ở một số ít người có thể xảy ra rụng trứng do nồng độ thuốc trong cơ thể giảm theo thời gian (9).
Với thuốc tiêm tránh thai
Thuốc tiêm tránh thai còn được gọi là thuốc tiêm medroxyprogesterone acetate (DMPA) dự trữ, có tác dụng ức chế sự rụng trứng và do đó ngăn chặn việc sản xuất progesterone của buồng trứng.
Mức progesterone trung bình đối với người sử dụng thuốc tiêm tránh thai là 0,40 ng/mL. Mức độ này tương tự như người không sử dụng bất kỳ hình thức tránh thai nội tiết tố nào và đang trong giai đoạn nang trứng (tiền rụng trứng) trong chu kỳ kinh nguyệt.
Với vòng tránh thai nội tiết tố
Rụng trứng là hiện tượng phổ biến ở những người sử dụng vòng tránh thai nội tiết tố. Trong một nghiên cứu nhỏ trên 10 người sử dụng vòng tránh thai chứa levonorgestrel 52mg, gần một nửa số chu kỳ được nghiên cứu trong năm đầu tiên sử dụng là rụng trứng (10), và con số này tăng lên theo thời gian.
Trong một nghiên cứu trên 14 người sử dụng vòng tránh thai levonorgestrel 52mg trong 6 năm, sự rụng trứng xảy ra ở 79% chu kỳ mặc dù 9 người tham gia nghiên cứu không có kinh nguyệt đều đặn (11).
Bất kể họ có kinh nguyệt hay không, mức progesterone ở 14 người này tuân theo mô hình progesterone bình thường trong suốt chu kỳ kinh nguyệt, đạt cực đại vào các ngày 20 – 25, với giá trị tối đa nằm trong khoảng điển hình.
Đối với những người sử dụng vòng tránh thai nội tiết tố liều thấp hơn (loại 19,5mg và 13,5mg), sự rụng trứng xảy ra ở hầu hết các chu kỳ (12).
Với thuốc tránh thai chỉ chứa progestin
Trong một nghiên cứu trên 43 người dùng thuốc tránh thai có chứa progestin norethindrone, 60% có nồng độ progesterone thấp mà không đạt mức đỉnh điển hình, chứng tỏ không có sự rụng trứng hoặc hoàng thể sản xuất lượng progesterone thấp (13).
40% số người còn lại có khả năng rụng trứng vì họ có mức progesterone cao nhất ít nhất là 5 ng/mL trong tối thiểu 5 ngày, giống như những người không dùng biện pháp tránh thai bằng nội tiết tố (13).
Khả năng rụng trứng ở nhóm này là như nhau ở thời điểm 2 tháng và 6 tháng sử dụng (14).
Nguồn thông tin trong bài:
(1) Vitzthum VJ, Spielvogel H, Thornburg J, West B. A prospective study of early pregnancy loss in humans. Fertil Steril. 2006;86(2):373-9.
(2) Ogasawara M, Kajiura S, Katano K, Aoyama T, Aoki K. Are serum progesterone levels predictive of recurrent miscarriage in future pregnancies? Fertil Steril. 1997;68(5):806-9.
(3) Ku CW, Allen JC, Lek SM, Chia ML, Tan NS, Tan TC. Serum progesterone distribution in normal pregnancies compared to pregnancies complicated by threatened miscarriage from 5 to 13 weeks gestation: a prospective cohort study. BMC Pregnancy Childbirth. 2018;18(360).
(4) Haas DM, Hathaway TJ, Ramsey PS. Progestogen for preventing miscarriage in women with recurrent miscarriage of unclear etiology. Cochrane Database Syst Rev. 2018 Oct 8;10:CD003511.
(5) Dickey RP. Managing contraceptive pill patients. 15th ed. Fort Collins, CO: EMIS, Inc. Medical Publishers; 2014.
(6) Martin KA, Anderson RR, Chang RJ, Ehrmann DA, Lobo RA, Murad MH, et al. Evaluation and treatment of hirsutism in premenopausal women: an Endocrine Society clinical practice guideline. J Clin Endocrinol Metab. 2018 Apr 1;103(4):1233-57.
(7) Arowojolu AO, Gallo MF, Lopez L, Grimes DA. Combined oral contraceptive pills for treatment of acne. Cochrane Database Syst Rev. 2012 Jun 13;(7):CD004425.
(8) Pierson RA, Archer DF, Moreau M, Shangold GA, Fisher AC, Creasy GW. Ortho Evra/Evra versus oral contraceptives: follicular development and ovulation in normal cycles and after an intentional dosing error. Fertil. Steril. 2003;80:34–42
(9) Merck & Co., Inc. Nexplanon prescribing information. Available from: https://www.merck.com/product/usa/pi_circulars/n/nexplanon/nexplanon_pi.pdf
(10) Xiao BL, Zhou LY, Zhang XL, Jia MC, Luukkainen T, Allonen H. Pharmacokinetic and pharmacodynamic studies of levonorgestrel- releasing intrauterine device. Contraception 1990;41:353-62.
(11) Xiao B, Zeng T, Wu S, Sun H, Xiao N. Effect of levonorgestrel-releasing intrauterine device on hormonal profile and menstrual pattern after long-term use. Contraception. 1995;51(6):359-65.
(12) Hatcher RA, Nelson AL, Trussell J, Cwiak C, Cason P, Policar MS, Edelman AB, Aiken AR, Marrazzo JM, Kowal D. Contraceptive Technology. 21st ed. New York, NY: Ayer Company Publishers Inc.; 2018.
(13) Landgren BM, Diczfalusy E. Hormonal effects of the 300 μg norethisterone (NET) minipill. 1. Daily steroid levels in 43 subjects during a pretreatment cycle and during the second month of NET administration. Contraception. 1980;21(1):87-113.
(14) Landgren BM, Diczfalusy E. Hormonal effects of the 300 μg norethisterone (NET) minipill. 3. Comparison of the short-term (2nd month) and medium-term (6th month) effects in 21 subjects. Contraception. 1981;23(3):87–113.
Lược dịch thông tin từ:
Progesterone Function: Chart of Levels, Effects of High, Low Levels (healthline.com)
Progesterone: Definition, Levels, Symptoms of Low Progesterone and More (helloclue.com)
Chia sẻ
Sao chép link
Danh mục khám phá
“Sao quan hệ xong lại buồn?” – Có phải mình kỳ lạ quá không?
Có những lúc, quan hệ tình dục xong không hề tệ, thậm chí còn vui, thỏa mãn… Nhưng không hiểu sao, vài phút sau lại thấy buồn buồn, trống rỗng, muốn nép vào ai đó hoặc… khóc một mình.
Nếu bạn từng có cảm giác như vậy, thì bạn không hề lạ đời. Và càng không “quá nhạy cảm” đâu. Thật ra, khoa học có tên cho hiện tượng này: Postcoital Dysphoria – Tạm dịch là cảm giác buồn sau khi quan hệ.
Nó là gì vậy?
Đó là khi bạn cảm thấy buồn bã, cô đơn, hụt hẫng, thậm chí xa cách với người bên cạnh, dù trước đó mọi thứ đều consensual (tự nguyện) và có vẻ ổn.
Có người còn miêu tả là “như vừa bị rút hết năng lượng”, “trống rỗng khó hiểu”, “tưởng sẽ thấy gần gũi hơn, mà lại thấy lạc lõng”.
Hình ảnh từ freepik
Vì sao lại xảy ra?
1. Hormone rút như sóng biển
Khi “lên đỉnh”, cơ thể tiết ra hàng loạt hormone khiến bạn thấy vui vẻ, hưng phấn (oxytocin, dopamine, prolactin). Nhưng sau đó, tụt nhanh như sóng rút, khiến cơ thể cảm thấy chới với – kiểu như vừa được nâng lên rồi… thả rơi.
2. Tâm không khớp thân
Có những lúc mình quan hệ vì thân xác muốn, nhưng cảm xúc chưa thực sự sẵn sàng, hoặc không thấy đủ kết nối. Khi xác xong rồi, tâm mới “lên tiếng”: “Ủa, vậy là xong hả?”, “Mình có được thấy – hiểu – yêu – an toàn thật không?”.
3. Cảm xúc cũ ùa về
Đôi khi, những trải nghiệm cũ (tổn thương, bị động chạm không mong muốn, cảm giác bị bỏ rơi…) vẫn nằm đâu đó trong tiềm thức. Quan hệ tình dục – vốn là một trải nghiệm rất nhạy – có thể vô thức khơi lại những ký ức đó. Dù bạn không cố ý nhớ, cơ thể vẫn nhớ.
4. Kỳ vọng khác với thực tế
Bạn mong cuộc yêu sẽ khiến hai người gần gũi hơn, hay bạn hy vọng mình sẽ cảm thấy “được yêu hơn”. Nhưng nếu người kia quay lưng ngủ, hoặc không ai ôm ai nói gì, cảm giác hụt hẫng có thể ập tới.
Có gì sai với bạn không? Không hề
Cảm giác đó không phải dấu hiệu bạn có vấn đề. Nó chỉ cho thấy:
- Bạn là người có hệ thần kinh cảm nhận sâu sắc.
- Bạn cần sự kết nối thật sự, không chỉ là tiếp xúc cơ thể.
- Bạn xứng đáng được yêu theo cách khiến bạn thấy an toàn và được thấu hiểu.
Hình ảnh từ freepik
Làm gì khi thấy buồn sau khi quan hệ?
- Nhận ra rằng cảm giác đó không sai – nó là một phần của trải nghiệm sống.
- Nhẹ nhàng trò chuyện với người yêu, nếu bạn cảm thấy đủ an toàn. Nói ra cảm xúc thật là cách chữa lành.
- Ghi lại những lần cảm thấy buồn – có thể bạn sẽ nhận ra một kiểu sex, một kiểu quan hệ, hoặc một người nào đó luôn khiến mình buồn, còn kiểu khác thì không.
- Nếu cảm giác này lặp đi lặp lại và ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần – bạn có thể cần một không gian trị liệu an toàn để hiểu và chữa lành sâu hơn.
Tóm lại
Không phải sex làm bạn buồn.
Mà là cơ thể bạn đang nhắc nhẹ: “Mình cần nhiều hơn thế – cần sự kết nối, yêu thương, và sự an toàn thật sự.”
Chia sẻ
Sao chép link
Âm thanh lúc yêu – chỉ là phản xạ hay còn nhiều điều thú vị đằng sau?
Có bao giờ bạn thấy… mình hơi “ồn ào” khi đang enjoy chuyện ấy? Hoặc bạn để ý thấy người kia thỉnh thoảng thốt lên mấy âm nghe “phê hết cỡ”? 👂
Tin được không: mấy tiếng đó không hề “kỳ cục”, mà thật ra là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi cảm xúc lên cao đấy!
Cơ thể tự động “lên tiếng” khi sung sướng
Lúc cảm xúc dâng trào, tim đập nhanh, máu dồn về khắp nơi, hơi thở gấp gáp hơn, và bụp! – mình thốt ra tiếng rên, tiếng thở dốc mà… không cần suy nghĩ gì luôn. Đó là cơ thể nói “tôi đang cảm thấy rất đã nha!” 😌
Hình ảnh từ freepik
Một nghiên cứu lớn gần đây còn chỉ ra rằng: càng gần lúc “lên đỉnh”, âm thanh càng to, cao và rõ ràng – dù là nam hay nữ. Không ai “nhỏ nhẹ” mãi được đâu, tới lúc “bùng nổ” là… ai cũng như nhau cả 🤭
Âm thanh không chỉ bản năng – còn là cách kết nối
Nhiều bạn rên để tăng cảm xúc, để đối phương hiểu mình đang thích. Có người hơi ngại, sợ nghe “kỳ cục” nên cố nín. Nhưng nè, rên hay không là lựa chọn của mỗi người – miễn là cả hai thoải mái, tôn trọng nhau là được.
Thậm chí có giả thuyết cho rằng: càng rên, càng dễ lên đỉnh – vì vừa giải tỏa, vừa kích thích cảm xúc theo kiểu vòng xoáy tích cực 🎢
Hình ảnh từ freepik
Xã hội & văn hóa cũng ảnh hưởng nữa!
Có nơi cởi mở, xem việc rên rỉ là chuyện rất đỗi tự nhiên. Có nơi thì kín đáo, khiến nhiều người lo lắng “tiếng mình nghe có lạ không ta?”. Nhưng nếu hiểu đây là phản xạ sinh học, thậm chí giúp gắn kết cả hai người – thì biết đâu bạn sẽ tự tin rên hơn chút 😘
Tóm lại
Có âm thanh trong chuyện ấy là hoàn toàn bình thường – thậm chí còn giúp kết nối & thăng hoa hơn
Nếu cảm thấy an toàn và thoải mái, thì cứ “cất tiếng” theo cách bạn muốn.
Còn nếu đối phương rên, hãy đón nhận nó như một món quà cảm xúc – chứ đừng ngại ngùng hay đánh giá 😌
Chia sẻ
Sao chép link
“Rên” có gì vui?
Không phải ngẫu nhiên mà nhiều cặp đôi cho rằng âm thanh trong lúc “tùng dịch” như tiếng rên rỉ, lời thì thầm, hay hơi thở dồn dập lại khiến mọi thứ… cháy hơn hẳn!
Khi âm thanh trở thành gia vị yêu
Nghiên cứu cho thấy:
Phụ nữ biết rên – tức là phát ra âm thanh đúng lúc – không chỉ giúp đối phương dễ “về đích”, mà còn tăng khoái cảm và ham muốn cho chính mình.
Hình ảnh từ freepik
Bộ não “bật đèn xanh” khi nghe tiếng rên
- “Ủa mình đang làm đúng nè!”
- “Người ta đang tận hưởng thiệt sự.”
- Và từ đó, cả hai cùng “thăng”.
Nhưng nếu quá im lặng thì sao?
Sự im lặng tuyệt đối dễ khiến đối phương… tụt mood. Nhiều người chia sẻ: nếu không nghe gì, họ cảm thấy thiếu kết nối và mất tự tin.
Hình ảnh từ freepik
Khoa học nói gì?
- Cả hai cùng “rên” đúng lúc = “tùng dịch” viên mãn hơn
- Âm thanh tự nhiên = hưng phấn tăng mạnh
Nếu bạn đang thấy “chuyện ấy” hơi nguội…
Thử rên nhẹ một chút xem 😏 Vì “nghe thấy khoái” cũng là một cách kết nối!
Chia sẻ
Sao chép link
Yêu nhau chênh 30cm: Peter có lạc trôi? Cô bé có “đón sóng”?
Chuyện tình yêu mà chiều cao lệch nhau 25–30cm trở lên thì dễ thương thiệt đó. Đi ngoài đường ôm nhau là hết nước chấm. Nhưng mà, tới hồi về phòng… bắt đầu thấy hơi “lạ sóng”.
Peter thì cao nghều, cô bé thì thấp bé, mà tùng dịch thì cần… giao thoa đúng tầm. Không lẽ mỗi lần gần nhau là phải kê gối, chỉnh tư thế, đếm góc độ? Khoan đã, chưa tới mức đó đâu – chỉ cần hiểu cơ thể một chút, phối hợp một chút, và thêm chút chiêu là Peter và cô bé lại “kết nối vô cực”.
1. Chênh lệch chiều cao không phải án tử của đời sống gối chăn
Đừng nghĩ rằng yêu người quá cao hay quá thấp là “thiệt thòi” trong chuyện phòng the. Trái lại luôn:
- Người cao thường có sức nâng đỡ tốt, bao trọn bạn như siêu anh hùng.
- Người thấp thì dễ uốn cong, xoay trở, tạo nên những đường cong mê mẩn.
- Vấn đề chỉ là: điểm tiếp xúc giữa Peter và cô bé dễ bị lệch, gây mỏi người, hụt cảm xúc, hoặc cảm giác “trật sóng” dù đang… rất có mood.
Hình ảnh từ unsplash
2. Vấn đề thật sự: góc chạm không khớp
Đây là lúc vật lý lên tiếng. Khi chênh nhau gần gang tay:
- Peter thường cao hơn tầm đón của cô bé.
- Một bên phải cúi – một bên phải rướn.
- Có những hôm Peter “đâm chệch”, cô bé thì rát rát kiểu gì đó… hơi sai sai.
Và đó là lý do vì sao những cặp chênh chiều cao cần tinh chỉnh tư thế, thời gian dạo đầu và độ trơn chuẩn chỉnh hơn bình thường.
3. Dạo đầu – tưởng đủ rồi? Làm thêm 10% nữa bạn ơi
Đây là phần nhiều người chủ quan nhất. Dạo đầu không phải “thủ tục” – nó là phần quan trọng nhất để chuẩn bị cho cuộc yêu mượt mà.
Phụ nữ không có công tắc on/off. Muốn cô bé thực sự sẵn sàng đón Peter, cần phải đi qua các trạm:
- Kích thích: người ấm lên, da nhạy cảm, cô bé hé nhẹ.
- Hưng phấn: bắt đầu muốn nhiều hơn, phản ứng mạnh.
- Rồi mới tới cực khoái – nếu kết nối đủ.
Mà quan trọng là: bạn nghĩ đã đủ dạo đầu? Làm thêm 10% nữa đi. Vì cái bạn nghĩ là “ổn rồi” nhiều khi với đối phương chỉ mới… giữa chừng.
Tips siêu xịn dành cho bạn:
- Đừng nhào vô vùng tam giác ngay. Hãy đi đường vòng: tai, gáy, vai, đùi non, lưng, gót chân.
- Dùng lời – nói nhẹ, gợi ý, trêu chọc, khen – đừng để im phăng phắc như đang thiền định.
- Và đặc biệt, hãy để cô bé là người mời Peter vào, đừng ép.
Hình ảnh từ unsplash
4. Bôi trơn – nhỏ mà có võ
Chênh chiều cao thường kéo theo góc tiếp xúc không trơn tru, dễ làm cô bé bị căng, ma sát sai chỗ.
- Nếu cơ thể chưa đủ ẩm – dùng gel gốc nước.
- Đừng chỉ chấm chấm vài giọt – hãy massage nhẹ nhàng quanh vùng dưới bụng, đùi trong, và Peter nữa.
- Mượt là điều kiện tiên quyết để trải nghiệm không bị đứt mood.
5. Những tư thế “cứu cánh” cho team lệch 30cm
a. Ngồi trên – người thấp làm chủ, Peter dễ lên đỉnh
- Người thấp ngồi trên Peter (ghế, giường, sofa gì cũng được).
- Chủ động độ sâu – góc – nhịp.
- Người cao nằm dưới vừa khỏe, vừa… rên đúng bài.
b. Nằm nghiêng – spooning tình cảm, dễ kiểm soát
- Cả hai nằm nghiêng cùng chiều.
- Peter tiến vào từ phía sau – không cần nâng hông, không cần gồng vai.
- Rất hợp cho những đêm yêu nhẹ nhàng, lâu lâu nhìn nhau… cười ngu.
c. Doggy “nâng cấp” – Peter đứng, cô bé trên giường
- Cô bé quỳ trên giường, kê gối dưới bụng cho hông cao lên.
- Peter không cần leo lên, mà đứng dưới đất, tận dụng chiều cao và giường làm bệ đỡ.
- Kết quả? Vào chuẩn góc, sâu – chắc – không gồng.
- Nếu giường thấp, có thể cho cô bé chống tay lên nệm, đầu gối dưới sàn – siêu cân bằng!
d. Sofa, ghế, bục gỗ – đồ gia dụng thành công cụ “tùng dịch”
- Ghế sofa thấp giúp người thấp ngồi/nằm đúng tầm.
- Peter đứng/quỳ phía trước là dễ dàng phối hợp.
- Có ghế tình yêu thì càng tốt, nhưng không có cũng không sao – chỉ cần sáng tạo.
6. Những lợi thế không ai nói nhưng ai cũng thích
Chênh chiều cao trong tùng dịch thật ra có nhiều lợi thế bất ngờ:
- Eye contact siêu cảm xúc – người thấp ngước lên, người cao cúi xuống: ánh mắt đụng nhau là “rụng”.
- Hôn gáy, tai, trán dễ hơn bao giờ hết.
- Tạo cảm giác được “ôm trọn” hay “bao phủ” – tăng kết nối thân mật, nhất là trong các tư thế úp thìa hay bế tường.
Hình ảnh từ freepik
7. Đừng cố giống nhau – hãy tìm cách hòa hợp
“Tình yêu không cần chiều cao đối xứng.“
Peter và cô bé không cần “khít” về tầm vóc – chỉ cần đủ thấu hiểu, đủ tinh tế là vẫn sóng trùng sóng.
- Giao tiếp: nói với nhau những gì bạn thấy – nghe – cảm.
- Thử nghiệm: có hôm trật một chút, cười cái rồi làm lại – không sao cả.
- Đặt mục tiêu là kết nối và tận hưởng, không phải “làm đúng kỹ thuật”.
Kết lại bằng một cái chớp mắt đáng yêu
Chênh lệch chiều cao không làm tình yêu bị chùng – chỉ khiến mình cần… lót thêm cái gối và lắng nghe nhau nhiều hơn.
Peter sẽ tìm được đường về nhà cô bé – miễn là bạn chịu dạo đầu kỹ, bôi trơn đủ, chọn tư thế đúng, và yêu nhau bằng tất cả sự vui vẻ & nhẹ nhàng có thể.
Chia sẻ
Sao chép link
Sự Thật Trần Trụi: Tại Sao Porn Không Phải Là “Khóa Học Online” Về Chuyện Ấy
“Tại sao nhiều người trong chúng ta vẫn nghĩ rằng xem po.rn sẽ cải thiện được kỹ năng tình dục?” Đây không phải là một bài viết để phán xét hay chỉ trích. Thay vào đó, chúng ta sẽ đi sâu vào phân tích khoa học về cách por.n thực sự ảnh hưởng đến đời sống tình dục của bạn.
Chuyện Người Lớn Và Những Cái Bẫy “Mua Một Tặng Một”
Chào các “nhà nghiên cứu khoa học”!
Nếu bạn đang nghĩ rằng xem porn là cách học “yêu” hiệu quả nhất vì:
- Miễn phí
- Không cần đăng ký học
- Có thể “nghiên cứu” bất cứ lúc nào
- Nhiều “giáo trình” để lựa chọn
Thì xin chúc mừng – bạn đang tự biến mình thành nhân vật chính trong một bộ phim hài mà không hay biết.
Hollywood Của “Chuyện Ấy”: Nơi Fantasy Đánh Bại Reality
- Nghiên Cứu Thực Tế
Theo một nghiên cứu được công bố trên Journal of Sex Research (2019), 84% cảnh quay trong phim người lớn chứa ít nhất một hành vi không thực tế trong đời sống tình dục thực tế. Điều này bao gồm:
– 90% các tư thế được thiết kế cho góc máy
– 76% các phản ứng được phóng đại
– 92% bỏ qua các bước chuẩn bị quan trọng
– Mỗi cảnh quay trung bình mất 4-6 giờ để hoàn thành
– Có ít nhất 15 người trong phòng (đạo diễn, quay phim, ánh sáng…) – nghĩa là bạn đang xem một “buổi họp công ty” chứ không phải moment riêng tư
> “Po.rn không phải là tài liệu giáo dục – nó là sản phẩm giải trí được thiết kế để kích thích thị giác.” – Dr. Emily Nagoski, Come As You Are (2021)
- Những Tình Huống “Chỉ Có Trong Phim”
- Phân Tích Chuyên Sâu
Làm việc với nhiều khách hàng, SEBT nhận thấy những người thường xuyên xem porn có xu hướng:
**Đánh giá sai về cơ thể:**
– Tự ti về kích thước, hình dáng
– Áp đặt tiêu chuẩn phi thực tế lên đối tác
– Giảm sự tự tin trong quan hệ thực tế
**Hiểu sai về kỹ thuật:**
– Tập trung quá mức vào “performance”
– Bỏ qua yếu tố an toàn và thoải mái
– Không hiểu đúng về sinh lý học cơ bản
Não Bộ Của Bạn Đang Bị “Catfish”
- Khoa Học Nói Gì? (Phiên Bản Không Buồn Ngủ)
Nghiên cứu từ Cambridge cho thấy:
- Dopamine – Tên Tội Phạm Đáng Yêu
Trước khi xem po.rn: Dopamine là chú cún ngoan
Sau khi xem po.rn thường xuyên: Dopamine là con khủng long đòi ăn cả thế giới
- Nghiên Cứu Về Não Bộ
Nghiên cứu từ Cambridge University (2021) cho thấy những thay đổi đáng kể trong cấu trúc não của người xem porn thường xuyên:
- Hệ Quả Sinh Lý
Dựa trên dữ liệu từ 2,000 ca lâm sàng (Sexual Medicine Reviews, 2022):
– 67% nam giới dưới 35 tuổi gặp vấn đề rối loạn cương
– 58% báo cáo giảm ham muốn với đối tác thực
– 72% cần kích thích mạnh hơn để đạt khoái cảm
Giao Tiếp Trong Porn: Khi “Uhm” và “Ah” Là Ngôn Ngữ Chính Thức
- Số Liệu Thống Kê
Nghiên cứu từ Archives of Sexual Behavior (2023) chỉ ra:
– 92% cảnh quay po.rn bỏ qua hoàn toàn quá trình thỏa thuận
– 88% không thể hiện bất kỳ hình thức giao tiếp nào
– 76% cảnh quay có yếu tố kiểm soát, bạo lực không thỏa thuận
- Từ kinh nghiệm tư vấn của SEBT, những vấn đề phổ biến bao gồm:
**Thiếu Kỹ Năng Giao Tiếp:**
– Không biết cách bày tỏ nhu cầu
– Khó khăn trong việc đọc ngôn ngữ cơ thể
– Bỏ qua tín hiệu từ đối tác
**Hiểu Sai Về Đồng Thuận:**
– Cho rằng im lặng đồng nghĩa với đồng ý
– Không hiểu và thiếu kiến thức về đồng thuận
– Áp đặt mong muốn cá nhân
- Thống Kê cho thấy
Archives of Sexual Behavior (2023) phân tích 1000 video và phát hiện:
Các Câu Thoại Phổ Biến Nhất:
1. “Oh yes!” (1,243 lần)
2. “Don’t stop!” (892 lần)
3. “Right there!” (756 lần)
Các âm thanh không thể viết ra (∞ lần)
- Những Câu KHÔNG BAO GIỜ Xuất Hiện:
– “Anh/em thấy ổn không?”
– “Chỗ này đau quá”
– “Khoan, để em thay tư thế thoải mái hơn”
– “Anh ơi, em bị chuột rút!”
- Tình Huống Thực Tế VS. Porn
Kỳ Vọng Và Thực Tế: Câu Chuyện Buồn Của Những Người Tin Vào “Movie Magic”
- Những Con Số Không Thể Tin Nổi
Khảo sát từ International Journal of Sexual Health (2023) với 5,000 người tham gia:
- Tác Động Tâm Lý
Cái nhìn sai lệch về hình ảnh cơ thể
– Po.rn: Cơ bắp như Captain America
– Thực tế: Cơ bắp như… người bình thường đi làm 8 tiếng/ngày
Hiểu lầm về sự thật trong tương tác sinh học
– 78% đàn ông lo lắng về “thời lượng”
– 82% phụ nữ áp lực về phản ứng
– 100% mọi người đều quên mất rằng segg là để… vui vẻ, tận hưởng
- Hậu Quả Tâm Lý
Dữ liệu từ Psychology Today (2023) cho thấy:
– 78% người trẻ cảm thấy không đủ tốt
– 65% có lo lắng sợ hãi trong quan hệ tình d.ục
– 82% so sánh bản thân với p.orn
Kết Nối Thực Sự: Không Phải Cứ Click Là Match
- Khoa Học Về “Love Hormones”
Dr. Helen Fisher và team nghiên cứu về hormone hạnh phúc:
Oxytocin – The Real MVP
– Oxytocin: hormone “yêu đương” tự nhiên, kết nối thể chất tăng oxytocin tự nhiên
– Po.rn: làm giảm độ nhạy với oxytocin
như đường hóa học, ngọt nhưng không tốt cho sức khỏe
– Thực tế: như mật ong tự nhiên, phải kiên nhẫn mới có
- Giải Pháp “Không Đau Đớn”
Dựa trên nghiên cứu từ Sexual and Relationship Therapy (2023):
**Reset Dopamine:**
– Detox digital 30 ngày
Ngày 1-3: “Mình không thể…”
Ngày 4-7: “Có lẽ mình có thể…”
Ngày 8+: “Tại sao mình không làm điều này sớm hơn?”
– Tập trung vào kích thích tự nhiên
– Xây dựng lại độ nhạy cảm
**Xây Dựng Kết Nối:**
– Thực hành mindfulness trong tình dục
– Tăng cường giao tiếp phi ngôn ngữ (dạo đầu, các hoạt động không thâm nhập)
– Phát triển kết nối thân mật và giao tiếp lành mạnh
Đường Dài Mới Biết Ngựa Hay
Thay vì cố gắng trở thành “siêu sao” từ việc xem por.n, hãy:
**Học Hỏi Đúng Cách:**
– Đọc sách và các nghiên cứu khoa học, đi từ sinh lý cơ thể lên đến các tầm cao mới.
– Tham khảo ý kiến và tiếp nhận tư vấn từ chuyên gia >> https://forms.gle/r5nt2gBWKXteLbdq9
– Tìm hiểu nghiên cứu về tâm lý và tâm lý cặp đôi
**Rèn Luyện Kỹ Năng:**
– Tập trung vào giao tiếp
– Hiểu về giải phẫu thực tế
– Học và nâng cao kỹ năng từ các chuyên gia >> https://short.com.vn/nrN2
**Xây Dựng Mối Quan Hệ:**
– Đầu tư thời gian vào fore.play
– Tạo không gian an toàn để thử nghiệm
– Tôn trọng giới hạn của nhau
> “Tình dục bản chất thực sự không phải là một màn trình diễn mà là sự kết nối ” – Dr. Sue Johnson
Lời Khuyên Cuối:
– Porn không phải là “khóa học online” về tình dục
– Thực tế luôn đẹp hơn, nếu bạn cho nó cơ hội
– Và nhớ rằng: không ai trong đời thực nói “oh yes!” nhiều như vậy đâu!
**P.S.:** Nếu bạn thấy bài viết này hữu ích, hãy chia sẻ cho những người bạn của mình. **
Chia sẻ
Sao chép link